Šmat sonca, jeŭrapiejskaja architektura. Ajcišnica raskazała, čamu nizkija padatki nie ŭtrymali jaje ŭ Sierbii

U Sierbii dla IP — minimalnyja patrabavańni

U 2020-m dziaŭčyna sabrała valizku i pakaciła va Ukrainu. Jana nie chacieła ni viartacca ŭ Biełaruś, ni rełakavacca. Zatym vybrała treci šlach — padarožničać pa krainach, adkrytych navat u pandemiju — Čarnahoryi, Sierbii, Turcyi. Tak jana paznajomiłasia z Bałkanami i daviedałasia, što biełarusy mohuć znachodzicca tam niejki čas bieź vizy.

«Tak ja haniała pa krainach 9 miesiacaŭ. Potym vielmi surjozna zachvareła krapiŭnicaj (ciažkaja alerhija) i viarnułasia ŭ Biełaruś. Zvolniłasia ŭ 2021-m ź IT i vyrašyła, što heta budzie moj šlach vyzdaraŭleńnia», — raspaviadaje Lilija.

— Ale ŭ lutym 2022-ha pačałasia vajna, i ja zrazumieła, što treba chutka źjazdžać. Spačatku dumała, što adkryju vizu PBH u Polšču praz Hruziju — ale pa pryjeździe akazałasia, što śpis patrebnych dakumientaŭ pašyryŭsia. Ja patusavałasia ŭ Hruzii miesiac i vyrašyła: «Nu ja ž viedaju Sierbiju, pažyła tam paru miesiacaŭ zimoj. Jana mnie spadabałasia, pajedu tudy.

Ajcišnica palacieła razam sa svaim chłopcam u Białhrad i vielmi chutka i prosta adkryła tam IP.

«Ja źbirałasia pracavać jak fryłansier, ale ŭ Sierbii dla IP — minimalnyja patrabavańni, — tłumačyć jana. — U ciabie jak hramadzianina Biełarusi jość 30 dzion ad pryjezdu, kab padacca (hramadzianie Biełarusi majuć prava biaźvizavaha ŭjezdu ŭ Sierbiju na termin da 30 dzion)».

Ty adkryvaješ IP anłajn — navat biez paćvierdžańnia pastupleńniaŭ srodkaŭ. Dla DNŽ prosta pakazvaješ, što ŭ ciabie na asabistym rachunku jość kala 3000 jeŭra (kali vy źbirajeciesia adkryvać IP biez abarotu, to DNŽ vam daduć — ale potym mohuć nie padoŭžyć). Potym idzieš u bank, kab adkryć asabisty rachunak. U 2022-m tolki adzin bank zhadžaŭsia heta zrabić, Raiffeisen. Heta vielmi motašna, prosta kožny dzień chodziš i pytaješ, ci jość pa tabie dazvoł.

— Potym adkryvaješ biznes-rachunak — dla hetaha ŭ banku treba pakazać pracoŭny kantrakt. Luby. Ja, naprykład, pakazała toj, jaki byŭ u mianie ŭ Biełarusi. Navat bieź pierakładu, na ruskaj. Potym reziervujucca datu na padaču na DNŽ.

Z dakumientaŭ prykładaješ zajavu, pašpart ź pierakładam, dypłom pa IT-śpiecyjalnaści — albo, jak u mianie, prosta CV ajcišnika, adras u Sierbii. Nijakich apastylaŭ, śviedčańniaŭ ab naradžeńni abo daviedak ab niesudzimaści nie prasili. Plus dla biełarusaŭ suma zboru za padaču na DNŽ značna mienšaja, čym dla rasijanaŭ — blizu 3 jeŭra suprać prykładna 180. I zatym idzieš u palicyju, tam u ciabie prymajuć dakumienty. Danosić ničoha nie treba. My naohuł naniali advakata, kab nie zajmacca hetymi spravami na sierbskaj movie, tady heta kaštavała 300 jeŭra.

Za miesiac dajuć DNŽ na hod, choć paśla majho adjezdu ŭžo pačali vydavać na try. Na hetym hadavym DNŽ ja adpracavała vosiem miesiacaŭ i potym vyrašyła zvolnicca. Ale prablema ŭ tym, što za miesiac da padačy na DNŽ tabie treba pakazać, što IP aktyŭna i ty zapłaciŭ padatak (navat bieź invajsa, a prosta fłet-padatak). Advakat raiŭ prosta źniać IP z paŭzy i zapłacić padatak u adzin klik, a potym znoŭ pastavić na paŭzu.

«Ja tak i zrabiła, atrymała paśpiachova druhi DNŽ. Biez DNŽ ja b nie zmahła padacca na vizu PBH, jaje dali da daty zakančeńnia dazvołu na žycharstva. 

Plusy i minusy krainy

Ale čamu ajcišnica źjechała z hetaha «padatkovaha raju»? Lilija pryznajecca: jana tady nie da kanca ŭśviedamlała, što padatki ŭ Polščy nastolki pieraŭzychodziać sierbskija.

Ale naohuł u jaje było niekalki pryčyn pakinuć Sierbiju:

— Lilija chacieła padarožničać, a ź Sierbii biełarusy mahli jeździć tolki ŭ susiedniuju biaźvizavuju Čarnahoryju abo Turcyju — bo schiema z vydačaj multyviz u miascovych pasolstvach nie była naładžanaja. Sierbam vizy prosta nie patrebnyja, a na DNŽ dajuć tolki «pad daty»;

— padatki ŭ Sierbii nievialikija, ale i miedycyna taksama nie samaja lepšaja. Tolki ŭ Polščy Lilija daviedałasia, što ad jaje krapiŭnicy jość leki, i ciapier jana atrymlivaje ŭkoły pa NFZ biaspłatna. U Biełarusi hetych lekaŭ taksama nie było;

— byli składanaści z vykarystańniem asabistaha i biznes-rachunku, pakul ty dla banka jašče nie «rezident».

Jak tłumačyć ajcišnica, u jaje byli abodva rachunki ŭ Raiffeisen. Ale pa praviłach ty nie možaš pieravodzić sabie hrošy ź biznesu na asabisty. Što prablema, kali tabie pastupaje zarobak u jeŭra, i płacić za žytło taksama treba ŭ jeŭra. U vyniku Lilii davodziłasia mianiać jeŭra na sierbskuju valutu na biznes-rachunku; iści ŭ bankamat, zdymać dynary i zatym mianiać ich na jeŭra ŭ abmieńniku. A voś pobytavyja rečy možna było apłačvać ź biznes-karty napramuju — pa sutnaści, asabisty rachunak byŭ patrebny tolki dla paćvierdžańnia dachodaŭ dla DNŽ;

— vielmi šmat rasijanaŭ, «niekatoryja ź ich prosta čakajuć ofiera ŭ inšyja krainy pazachodniej».

— z masavaj rełakacyjaj u Sierbii vyraśli ceny: kali da pačatku vajny kvateru ŭ «krutym» rajonie Białhrada možna było źniać za 400 jeŭra, to adrazu paśla vajny za 50 kv.m biez mebli prasili ŭžo 680 jeŭra. A kali Lilija źjazdžała, jaje kvateru pierazdali ŭžo za 900;

— utvarajucca mihranckija burbałki. Ruskamoŭnyja addajuć pieravahu źviartacca da svaich ža śpiecyjalistaŭ. Pryčym, kaža Lilija, hramadzianie Rasii majuć mahčymaść prosta vizaranić kožnyja 30 dzion i nie lehalizoŭvacca. U vyniku navat stamatołahi mohuć pracavać «u šeruju» — naprykład, arandavać kabiniet u sierbskich kaleh i prymać pacyjentaŭ paŭlehalna;

— šmat sierbaŭ — «fanaty Pucina i Łukašenki». Naprykład, palicejski va ŭčastku, dzie rehistravałasia Lilija, pastajanna adpuskaŭ žarty kštałtu. «a voś ja zaraz Łukašenku patelefanuju».

Pry hetym pamiž pakaleńniami sierbaŭ užo nazirajecca razryŭ. Tak, moładź bolš imkniecca da Jeŭropy. A pakaleńnie starejšaje ŭzhadvaje Juhasłaviju i SSSR — a jašče bambiožku NATA: «U Białhradzie šmat razburanych budynkaŭ navat u centry i hrafici ŭ styli «Kosava — heta Sierbija»;

— pieryjadyčna abvastrajecca situacyja z Kosavam, a ciapier «aktyŭna iduć pratesty suprać Vučyča»;

— prablemy z kryminałam — Liliju i jaje chłopca niekalki razoŭ sprabavali adkryta abakraści. Jaje znajomyja z Rasii kazali, što heta narmalna, i ŭ Maskvie taksama tak byvaje. Ale paśla Minska dziaŭčyna adčuvała siabie niebiaśpiečna;

— uletku vielmi horača — termomietr moža pakazać pad 40 hradusaŭ. Pry hetym u horadzie mała zielaniny;

— vidavočna, tamu mnohija mierapryjemstvy spakojna prachodziać nočču. Naprykład, pobač z arandavanaj kvateraj Lilii byŭ TC, na dachu jakoha da druhoj-treciaj hadziny nočy hrymieli kancerty;

— čas ad času raptoŭna pačynajucca bury z žachlivym vietram, kali z bałkona znosić płastykavyja kresły;

— smoh zimoj. Prynamsi, u Białhradzie — «horš, čym u Krakavie, topiać nieviadoma čym»;

— kurać vielmi šmat, navat unutry restarana;

— nie było markietpłejsaŭ nakštałt «Amazona» abo Allegro: «zakupacca surjoznymi rečami, naprykład, technikaj, sierby jeździać u Vienhryju — bo tak tańniej, i paśla jašče viernuć VAT. Ale ciapier, ź pierajezdam «Jandeksa», kaža Lilija, spravy pavinny byli naładzicca;

— vielmi słabaja čyhunačnaja sietka ŭ krainie.

Ale i plusy, kaniečnie, ŭ Sierbii taksama byli:

— naprykład, u Białhradzie Lilii ni razu nie skazali «sp***dalać» (choć i ŭ Polščy takoha taksama pakul nie było). Naadvarot, sierby «vielmi dobra staviacca da rasijanaŭ i varjacka dobra — da biełarusaŭ»;

— davoli nizkija padatki: «U mianie byŭ fłet-padatak — ja płaciła 300 jeŭra z zarobku, kali dachod nie pieravyšaje 50 tysiač jeŭra na hod. U maim vypadku buchhałtar nie byŭ patrebny»,

— lohkaja lehalizacyja;

— šmat miasnych kramaŭ sa śviežym miasam, asabliva jałavičynaj, jakoj u Polščy nie chapaje («a voś małočka siaredniaja»);

— časta soniečna navat zimoj. Pryhožaja pryroda i hory pad Novi-Sadam. U hadzinie palotu — Čarnahoryja;

— viedańnie sierbskaj movy nieabaviazkovaje (chacia b napačatku), ruskaja i anhielskaja dapamahajuć;

— «architektura ŭ centry Białhrada padobnaja na Paryž-Madryd, prykolna ŭ kaviarniach siadzieć»;

«Naohuł, dla tych, chto pryjechaŭ patusavacca, nie adkryvaje VNŽ, nie płacić padatki i pracuje «ŭ čornuju», Sierbija — heta raj», — padsumoŭvaje Lilija.

• 6
• 2
• 3
• 8
• 0
• 2
• 0
• 0