Дзяржава ўзяла пад кантроль кампанію, дзе раней запраўляла сям'я збеглага экс-прэзідэнта Кыргызстана
Беларуская нацыянальная біятэхналагічная карпарацыя (БНБК), якую ўлады часта прэзентавалі як адзін з самых маштабных інвестпраектаў краіны, фактычна перайшла пад кантроль дзяржавы. Калі ў 2016 годзе праект запускаўся як прыватны, то з пачатку 2024-га дзяржава ўжо валодала каля 77% акцый кампаніі. Пры гэтым папярэднія ўладальнікі — звязаныя з атачэннем Аляксандра Лукашэнкі і сем’ямі ўцекачоў з Кыргызстана Бакіевых — страцілі свае долі, піша «Люстэрка» на падставе ўнутраных дакументаў кампаніі, атрыманых ад арганізацыі «Белпол».
Першапачаткова дзяржава мела толькі чвэрць акцый БНБК. Але праз дадатковыя эмісіі акцый і павелічэнне статутнага фонду яе доля пачала хутка расці: у 2021 годзе — 34%, у 2024-м — ужо амаль 77%. Фармальна гэта не заўсёды адлюстроўвалася ў адкрытых рэестрах, але ўнутраныя дакументы сведчаць, што асноўны кантроль ужо перайшоў да ўрада.
Да 2022 года акцыі кампаніі належалі дзвюм шатландскім кампаніям, звязаным з сям’ёй былога прэзідэнта Кыргызстана Курбанбека Бакіева, якая пасля яго зрынання ў 2010 годзе жыве ў Беларусі па асабістым запрашэнні Лукашэнкі.
Пасля гэтыя долі перайшлі да дзвюх фірмаў з ААЭ, прадстаўнікі якіх таксама аказаліся звязанымі з уцекачамі з Кыргызстана і беларускімі кіраўнікамі БНБК. Інтарэсы кампаній з ААЭ пазней прадстаўляў расійскі бізнэсмен Леў Дзяньгоў — ураджэнец Мінска, звязаны з кіраўніком Чачні Рамзанам Кадыравым і дзяржсакратаром «Саюзнай дзяржавы» Дзмітрыем Мезенцавым.
Таксама сярод уладальнікаў заставаліся расійскія і кітайскія кампаніі, а таксама некалькі прыватных асоб з Расіі.
Беларуская нацыянальная біятэхналагічная карпарацыя спецыялізуецца на вытворчасці камбікармоў, прэміксаў і амінакіслот. Дзяржава стварыла для яе выключна спрыяльныя ўмовы:
- зямельны ўчастак на 160 га ў арэнду на 99 гадоў без аўкцыёну;
- вызваленне ад пошлін і ПДВ;
- ільготны тарыф на газ;
- крэдыт на $610 мільёнаў пад дзяржаўныя гарантыі.
Аляксандр Лукашэнка неаднаразова асабіста хваліў праект, называючы яго «вышэйшым за космас».
Аднак, нягледзячы на ўсе прэферэнцыі, праект не апраўдаў чаканняў. У 2022 годзе выпрацавалі ўдвая менш прадукцыі, чым планавалася, а выручка склала толькі 40% ад меркаванай. У 2023 годзе кіраўніцтва знізіла вытворчыя планы, у 2024 годзе ў карпарацыі з’явіліся цяжкасці з аплатай за газ і электраэнергію, а ў жніўні 2025 года ўрад быў вымушаны даваць гарантыі па крэдытах БНБК у «Беларусбанку».
Такім чынам, дзяржава цяпер канчаткова ўзяла пад кантроль стратную кампанію, якая першапачаткова падавалася як прыватны інвестпраект з замежнымі ўдзельнікамі.
«Мы маглі б заслухаць яго як другі бок». Кыргызстан вядзе перамовы аб вяртанні Курманбека Бакіева
«Закір Саліеў». Лукашэнка забяспечыў сям'ю Бакіевых пашпартамі Беларусі ў двух варыянтах, як робяць з агентамі. Гэта дазволіла Бакіеву заключыць другі шлюб паралельна — расследаванне
Бакіеў хоча вярнуцца ў Кыргызстан?
На новым заводзе Лукашэнку дакладваў чалавек азіяцкага паходжання, якога той называў Даніілам. Хто гэта?
Лукашэнка выдзеліў Бакіеву ўчастак у 45 сотак каля сваёй рэзідэнцыі. Вось дзе і для чаго
Латушка абвяргае абвінавачанні ў харасмэнце ад дэлегаткі КР Карпушонак80
Каментары