Архіў

Адам Глёбус. Нашы тутэйшыя

№ 44 (201), 30 кастрычніка — 8 лістапада 2000 г.


 

Адам Глёбус

Нашы тутэйшыя

 

1975 год. Цьвірка і мальбэрт у багажніку

Пэйзажыст Віталь Цьвірка абсталяваў свой легкавік мальбэртам. Цьвірка выяжджае за горад, дзе любуецца прыродаю. Калі краявід падабаецца, ён загадвае шафёру спыніцца, адчыняе багажнік, дзе хаваецца стацыянарны раскладны мальбэрт, і малюе эцюд. Піша Цьвірка хутка. Якая гадзіна, і твор скончаны. Між іншым, краявіды ў Віталя Цьвіркі атрымліваюцца анталягічныя.

1976 год. Гілевіч і Караткевіч

Уладзімер Караткевіч жыве на пятым паверсе й любіць ладзіць начныя баляваньні. Кватэра Ніла Гілевіча — паверхам ніжэй, і ён любіць рана класьціся спаць, каб раніцай папрацаваць. Аднойчы балявальшчыкі так дапякаюць Гілевіча, што ён бярэ малаток, узьнімаецца да Караткевічавых дзвярэй і грукае ў іх. На дзьвярах гадоў дзесяць відаць круглыя адмеціны.

1985 год. Лецка й Адамовіч

Крытык Яўген Лецка на зьезьдзе пісьменьнікаў дэманструе прыклад сапраўднай мужнасьці. Ён адзіны, хто не баіцца выступіць супроць монстра саўдэпаўскай бэлетрыстыкі Алеся Адамовіча, які прыдумаў пад сябе тэрмін-азначэньне “беларускі пісьменьнік, які піша на расійскай мове”. Лецка патлумачыў яму і ўсім прысутным — беларускі пісьменьнік піша па-беларуску, а расейскі — па-расейску. Ясьней яснага. Калі Адамовіч ня змог стаць расейскім клясыкам, дык беларускім ён таксама ня стаў. Адамовіч крыўдзіцца і ўцякае ў Маскву, здымаць непраўдзівыя фільмы пра савецкую партызанку.

1987(?) год. Атас і Някляеў

Архітэктарка-рэстаўратарка Вольга Атас едзе на камсамольска-балдзёжную тусоўку ў гатэль “Юнасьць”, што на Мінскім моры. Уночы да яе ў пакой прыходзіць п’яны паэт Някляеў і спрабуе легчы да Атас у ложак. Яна не пускае. “Дык што, мне тут на коўрыку класьціся?” “Кладзіся на коўрыку”. Нараніцу Вольга знаходзіць паэта на “коўрыку”. Некалькі гадоў камсамольская тусоўка называе Някляева “Коўрык”.

1989 год. Якубовіч і Кацюшэнка

Будучы рэдактар “савецкай Беларусі” Павал Якубовіч любіць сесьці ў фатэль і пачытаць газэту. Ён сядзіць і чытае, калі былы рэдактар “Знамені юнасьці” Міхась Кацюшэнка падыходзіць да яго й падпальвае газэту. Жарт галоўных рэдактараў. Найлепшы лёс газэты, калі яе паляць. Хто, як не галоўныя рэдактары, гэта ведае найлепш.

1990 год. Афанасьева і калготкі

Іна Афанасьева прыяжджае з Магілёва на рок-фэстываль “Тры колеры” ў Менск. Голас у Іны моцны, а рок-гурт — слабы. Ня ведаю, што здараецца ў Афанасьевай з кіраўніком гурту, але яна застаецца без калготак, а таму адмаўляецца выступаць у фінале. Тады Раінчык, той, што кіраваў усесаюзналюбімымі “Верасамі”, ляціць дахаты й прывозіць сьпявачцы калготкі сваёй жонкі, так яму Інін голас падабаецца.

1996 год. Сыс і гомасэксуалізм

Вядомасьць паэта Анатоля Сыса пачынае згортвацца, і ён вырашае падтрымаць яе эпатажнай чуткаю: маўляў, я — гомасэксуаліст, люблю радыёдыктара Валеру Будзевіча. Актор Будзевіч, як умее, падыгрывае Анатолю. Толькі я ведаю пра ілюзорнасьць Сысавых плётак, бо спаў з Анатолем у адным ложку ў кватэры паэта Някляева й ніякіх гейскіх схільнасьцяў у Сыса не назіраў.

2000 год. Вялюгін і Бусон

Паэт Анатоль Вялюгін мае геніяльны верш “Сьпелы бор”. Пачынаецца ён так:

 

З усіх сабораў ёсьць сабор,
дзе згодзен я маліцца:
у сьпелым лесе, сьпелы бор,
зьвіняць твае званіцы.

Жыве ў тым вершы барсук-манах. Таго барсука я чамусьці доўгі час ня дужа падабаў. Не злучаліся ў мяне манах з барсуком. І вось чытаю ў Бусона пра барсука, які перакінуўся ў манаха й перапісваў сьвятыя сутры, а калі людзі дазналіся, што манах — барсук-пярэварацень, ён скончыў жыцьцё самагубствам. Цяпер ягоная сутра лічыццца найкаштоўнейшай сьвятыняю.

Бясспрэчна, Вялюгін ня ведаў пра барсука-манаха са старажытнай Японіі, але вобраз стварыў запамінальны…

Падсочак стрэлы на ствалах,
нібы крыжы пакуты.
Сьпяшаецца барсук-манах
у цёмны свой закутак.

2000 год. Лукашэнка і партрэтысты

Больш як 6 гадоў Аляксандар Лукашэнка займае пасаду прэзыдэнта. І за гэты час я ні разу ня бачыў ні на адной выставе ягонага параднага партрэту. Такога вялікага, на поўны рост, напісанага алейнымі фарбамі на палатне. Каб партрэт зьявіўся, яго абавязкова заўважылі б і прыхільнікі Лукашэнкі, і праціўнікі. Партрэтыст займеў бы пэўную вядомасьць. Але параднага партрэту няма. Пра мастакоў-аматараў і карыкатурыстаў я тут не кажу, яны заўсёды паперадзе бацькі ў пекла лезуць. А дзе падзеліся прагматыкі ад мастацтва? Дзе акадэмічны партрэт першага прэзыдэнта? А можа, беларускія прагматыкі ад жывапісу пішуць партрэты Пуціна й Клінтана? Але й такіх партрэтаў не відаць.

2000 год. Пушкін і малаток

Наіўны мастак Алесь Пушкін не такі бяскрыўдны, як мне падаецца. Спачатку ён крычыць на вуліцы: “Беларусь без жыдоў і камуністаў!” і сядзіць у турме за хуліганства. Потым — псуе сьценапіс у магілёўскім касьцёле, а вінаватым выстаўляе кіраўніка праекту Міколу Залатуху. А цяпер расказвае, як у інстытуце разьбіваў малатком мой вітраж з выявай Дзевы Марыі. Маўляў, мастак-турыст Раманко кажа, што Адамчык зрабіў “храновенькі” вітраж, яго можна разьбіць, а шкло парэзаць на кавалкі, каб трэніравацца ў рэзцы каляровага шкла. І якія, цікава, цэрквы размалёўвае рука Пушкіна, якая разьбівала Дзеву Марыю? Зрэшты, уся хрысьціянская мараль будуецца на раскаяньні, на ператварэньні грэшніка ў сьвятога. Адзінае, што засталося яшчэ Пушкіну — пераназвацца ў Гарматава, як хрысьціянабойца Саўл, упаўшы з каня, ператварыўся ў Паўла.

2000 год. Сапач і лірыка

Паэтка Тацяна Сапач выдала ў 1991 годзе зборнік лірыкі “Восень”. Я дзясяты год чакаю, калі зьявяцца “Зіма”, “Лета”, “Вясна”. А іх няма й няма. Нібыта ў той Вільні, дзе цяперака жыве Тацяна, пануе вечная восень.

2000 год. Фядута й Вік

Шальмавальнік грамадзкае думкі Аляксандар Фядута ў лісьлівым артыкуле пра былога шэфа нямецкай выведкі Ганса-Георга Віка напісаў, што ў нас “зласьлівая й дробязная ўлада” й “мелкаводная апазыцыя”. І ў гэтых характарыстыках вымалёўваецца аўтапартрэт Фядуты, які быў зласьлівы й дробязны ва ўладзе й плыткадумны ў апазыцыі.


Каментары

Трамп паверыў у поўную перамогу Украіны16

Трамп паверыў у поўную перамогу Украіны

Усе навіны →
Усе навіны

Хлопец з Індыі паступіў вучыцца ў Санкт-Пецярбург, а ў яго адабралі пашпарт і адправілі на вайну4

Колькі трэба адкладаць у месяц, каб купіць кватэру па новай сістэме будаўнічых зберажэнняў2

У Польшчы затрымалі групоўку, якая па-за санкцыямі пераганяла люксавыя аўто ў Беларусь і Расію3

На вуліцы Карла Маркса ў Мінску прадаюць яркую сталінку. Квадрат каштуе больш за $4400

Мінчанка прадала машыну за 900 рублёў, а праз чатыры гады даведалася пра доўг 6000 рублёў4

Nvidia дамовілася інвеставаць да $100 млрд у ChatGPT — кампаніі плануюць стварыць суперінтэлект2

«На прабегу 40—55 тысяч пачынаюць прагараць клапаны». Беларусы пра досвед карыстання Geely14

Як Стакгольм перамог заторы без абурэння жыхароў8

«Залаты мяч» атрымаў французскі нападнік Усман Дэмбеле

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Трамп паверыў у поўную перамогу Украіны16

Трамп паверыў у поўную перамогу Украіны

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць