— Jak u Pentahonie, — šepča siabar, kali my padymajemsia da Valika ŭ ofis MTV. Atmasfera nie śpiašajecca ździvić svajoj niefarmalnaściu, i ja pačynaju dumać: «Jak ža tut možna viesieła bałbatać?» Valika Hryška možna nazvać i zorkaj, i publičnaj asobaj. Zvyčajna takija ŭjaŭlajucca niedasiahalnymi snobami.
Hladzi svajo MTV
Kali ja źbirałasia jechać u samy kacioł biełaruskaha analahu MTV (Valik — namieśnik hałoŭnaha redaktara), znajomyja atakavali mianie pytańniami. Prasili vyviedać, kali, što dy jak i ci chutka.
— Chiba? — dzivicca Valik, kali ja kažu, što pra biełaruskaje MTV modna razmaŭlać. — Ja dumaŭ, nichto ničoha nia viedaje.
Biełaruskaja versija modnaha telekanału pakul znachodzicca ŭ stanie raspracoŭki, a ŭ televizary retranślujecca rasiejskaje MTV. Valik kaža, što z taho samaha momantu, jak biełaruskaja słužba ŭstavić choć adnu svaju chvilinu, heta ŭžo budzie naš muzyčny kanał. Pakul padobna da ANT.
«Choć adzin biełaruski klip ubačycie — ličycie, što «MTV Belarus» — užo paŭnavartasny kanał, — kaža Valik. — Dla ŭłasna biełaruskich prahram jašče čas nie nadyšoŭ. Ciapier hałoŭnaje — pakryć terytoryju krainy, klipy pačać svaje krucić i hrošy atrymlivać z unutryreklamnych blokaŭ».
Z 15 kastryčnika kožnuju subotu MTV ładzić reklamnuju akcyju na Kastryčnickaj płoščy: na vialikim ekranie — biełaruskija klipy.
Mova medykaŭ ad kultury
Na jakoj movie buduć źviartacca da hledačoŭ pryhožyja, modnyja i ruchavyja biełaruskija dziaŭčynki i chłopčyki z samaha papularnaha muzyčnaha kanału, pakul niajasna. Valik kaža, što raskavanaj moładzi, jakaja raskavana vałodaje biełmovaj, niašmat. Adnak chočacca vieryć, što MTV zahavoryć z nami na niekandovaj biełaruskaj movie śviežych i ŭśmiešlivych maładzionaŭ.
«Treba pamiatać, što ciapier razmaŭlać pa-biełarusku — vysoki palot, — ličyć Valik. — Mnie na kanale patrebna mova, jakaja stvaraje klimat, bo biełaruskaja mova — nia tolki ćviordyja «č» i «r». Niachaj sabie čałaviek z polskim, ukrainskim akcentam «bazaryć», hałoŭnaje, kab svabodna».
Navat prasunutyja i sympatyčnyja dyzajnery z Valikavaha kanału skieptyčna aceńvajuć rodnuju movu i jaje perspektyvy. «Biełaruskaja ciapier, jak łacina, — kaža Hryško. — Na joj razmaŭlajuć tolki medyki. Medyki ad kultury». Sam Valik biełaruskaj pabojvajecca praź niedaskanałaje viedańnie. Teksty pisać jon daviaraje paetu-nonkanfarmistu Arciomu Kavaleŭskamu, jaki pracuje na MTV litaraturnym redaktaram.
Ucioki ad muzyčnaj prastytucyi
Piać hadoŭ tamu Hryško pasprabavaŭ zrabić muzyku svajoj prafesijaj. «Misteryja huku» prapanavała jamu i jaho muzykam kantrakt. «Ale jość takaja mudraja iścina: «Kali asałoda robicca pracaj, jana robicca praklaćciem», — razvažaje Hryško. — U prastytutak tak atrymlivajecca. My razhledzieli tady prapanovu jak vielmi surjoznuju vysyłku na 300 kancertaŭ u hod. Da taho ž našy patencyjnyja pracadaŭcy sami da kanca nie mahli sabie ŭjavić, jak možna pradać takuju muzyku, jak naša, i nam treba było niejak pierastrojvacca. Tady ja vyrašyŭ nia stavicca da tvorčaści prafesijna. Chacia nasamreč kancertaŭ ciapier nie chapaje».
Jak i dla pieravažnaj častki tvorcaŭ, čas dla Valika — štuka deficytnaja. Taksama dla tvorčaści nie staje narmalovaha mikrafonu i klavišaŭ, a heta vielmi tarmozić praces. Piesień na dziesiać hadoŭ napierad napisana, ciapier zastajecca im, kapryznym, uvahu ŭdzialać.
Ježa dla ambicyj
Muzyku Hryška pavažajuć ludzi roznyja — maładyja skieptyčnyja elektronščyki, prydzirlivyja i razborlivyja, ludzi stalejšaha vieku, jakija vyraśli z «Kramy» dy «Ŭlisu». Valik pryznajecca, što nijakich ambicyj u muzycy ŭ jaho nikoli nie było. Ja paciskaju plačyma i słuchaju pra «adzin viasioły vypadak»: «Adnojčy ŭ Miensk pryjechaŭ hurt «Siehodnia noċju» — my musili być u ich na razahrevie. Zdajecca, dla ich heta byli pieršyja hastroli, pieršy kancert u Miensku, a dla nas heta byŭ užo niejki miljonny vystup. My pryjšli spakojnyja, sačyli, jak jany nastrojvajucca i nervova kosiacca na nas, a tut i zvanok: «Valik, zdaroŭ, nia hrajcie siońnia, bo pacany bajacca. Ci mała, raptam vy lepš vystupicie, a jany łažanucca».
Padkormlivać ambicyi mahli b roznyja fakty. Naprykład, da Valika dajšli viestki, što ŭ kanadzkaj biełaruskaj dyjaspary jon — ulubiony muzyka.
Ščaście
— Možaš nazvać siabie ščaślivym?
— Mahu.
Valik pakidaje ŭražańnie mocnaha čałavieka, jaki šmat dasiahnuŭ, dajšoŭ da svajho pośpiechu i sarvaŭ jaho hołaj rukoj, biez palčatki. Ludzi cikavyja jamu, i jon raskryvajecca dla ich, jak buton. Sam jon pryznajecca, što takuju ŭpeŭnienaść u sabie adčuŭ hadoŭ piać tamu. Da taho času taksama roznym prychodziłasia zajmacca.
— Ja aptymist, heta hałoŭnaje, — kaža Valik.
«Razradku» naš hieroj znachodzić u sporcie: biehaje, «hrušu» kaŭbasić.
Dziesiacihadovy syn muzyki Vienia (u pierakładzie z łaciny — luby syn) chodzić na chakiej, i baćka całkam padtrymlivaje jaho vybar.
— Sport ja taksama liču tvorčaściu, — kaža jon. — Ale, kali moj syn vyrašyć stać muzykam, padtrymaju jaho. Niahledziačy na adsutnaść hrošaj, heta vielmi dobry stymuł da žyćcia. Na žal, u žyćci časta vypadaje vybirać pamiž tvorčaściu i hrašyma. I taja samaja biezhrašovaść ludziej u Biełarusi razdražniaje Valika bolš za ŭsio.
Chacia Hryško i aptymist, i čałaviekalub, usio ž jon pryznajecca, što vakoł jaho niama niatvorčych ludziej, roŭna jak i łuzeraŭ u blizkim radyjusie nie vidać. Mabyć, ščaślivyja i samadastatkovyja pryciahvajuć ščaślivych i samadastatkovych.
Mažorna
«Burlivyja vychodnyja ŭ kožny dom!» — kryčała b MTV, kali b prapahandavała Valikaŭ styl žyćcia. Jano b zaklikała da ranišnie-viečarovaj fizkultury štodnia, a taksama da tusovak, klubaŭ, siabroŭ i dziaŭčat. U Valika ŭsio adbyvajecca mienavita tak. Jašče adzin abaviazkovy rytuał — štoviečar zajmacca muzykaj. Hadzinu jak minimum.
— Lubimaja maja strava — spahieci, — ablizvajecca Hryško. — A pić lublu viski, i voś jašče niadaŭna mocna mnie palubiŭsia napoj, jaki ŭ Turcyi kličuć rakijaj. Padobny da niejkich saładkavatych lekaŭ, 43 hradusy.
— Ci maješ svaju alternatyvu naboru «kava i cyharety»?
— Harbata i piačeńnie, — uśmichajecca Valik i adrazu pieratvarajecca ŭ małoje dzicia. — Lublu sałodkaje. Oj, jak lublu piečanyja jabłyčki!
Pra svoj imidž Hryško dumaje, i dumaje jašče jak. Nia moža namieśnik hałoŭnaha redaktara kanału, jaki ryzykuje stać samym madniuščym u Biełarusi, «zabić» na źniešni vyhlad.
— Kožny čałaviek pavinien sačyć za modaj, za saboj i za svaim stylem, — kaža Valik. — Chacia moda taksama jość roznaja: jość asobnaja ŭ metalistaŭ, asobnaja ŭ chip-choperaŭ, asobnaja ŭ mažoraŭ.
— A ty da kaho naležyš?
— Ja da mažoraŭ, — sočyć Valik za zvyčajnaj reakcyjaj na hetaje «abraźlivaje» słova i praciahvaje, kab našy tvary nia zmorščylisia, jak suchaja hruša: — Heta nia kiepskaje słova. Mažor — pazytyŭny čałaviek, jaki apranajecca pa źniešnim baku mody. U jaho niama svajho akreślenaha stylu, jon apranajecca, jak apranajucca ŭ teleku, jon pierajmaje navat manieru havaryć. U hetym niama ničoha strašnaha...
Na hetaj u najvyšejšaj stupieni mažornaj nocie my pakidajem Valikaŭ Pentahon, jaki pavinien budzie stać pracaj i prytułkam u najvyšejšaj stupieni hlamurnych ludziej, jakija praź niejki čas blisnuć vačyma z teleekranu, zdaŭšysia nam spakušalnymi ci nia vielmi, pryhožymi ci nia nadta, i vyrašać pytańnie mažornaści — nie mažornaści my budziem, hledziačy nie na rasiejskich aŭroraŭ i maš malinoŭskich. Takija ŭ nas buduć svaje.
Foty z Maskvy dajuć pabačyć Pucina i Łukašenku biez hrymu15
Kamientary