«Ja nie zmahu adpracavać tut hod!» — kryk dušy navučenca, jakoha čakaje raźmierkavańnie na MAZ + foty raździavalniaŭ i dušavych
18-hadovy Alaksandr prachodzić praktyku ŭ adnym z cechaŭ staličnaha MAZa. Uletku, paśla praktyki, chłopca čakaje raźmierkavańnie, i bolš za ŭsio jon baicca, što hod adpracoŭki jamu pryjdziecca pravieści na hetym ža zavodzie. Alaksandr — navučeniec adnoj z vučelniaŭ Minska. Chłopiec atrymlivaje śpiecyjalnaść elektramanciora.
Ab svaim vybary chłopiec užo škaduje.
Alaksandr: «Pierad praktykaj nam skazali, što budzie niekalki varyjantaŭ, u tym liku «Atłant» — trapić na jaho prestyžna, — a taksama MTZ i MAZ».
Usiu hrupu Alaksandra raźmierkavali na MAZ.
Niezadavolenyja ŭsie navučency, nie tolki Alaksandr: «Zajmajemsia aby-čym. Kali było choładna — prybirali lod, raskidvali piasok. Voś niadaŭna viešali firanki na vokny».
Što tyčycca elektryki, to ani vučoby, ani praktyki amal niama.
«Siadziš u hetym pakojčyku dla elektrykaŭ, słuchaješ maciuki rabočych, zadychaješsia ad dymu: choć kuryć tam zabaroniena, ale kurać uvieś čas. Hladziš na hety brud paŭsiul i adčuvaješ, što prosta bolš nie možaš tam znachodzicca».
«Mnie zdajecca, nichto navat nie ŭjaŭlaje, jak tam ludzi isnujuć, — kaža Alaksandr. — Moža, dla inšych tyja ŭmovy — heta narmalna, ale ja byŭ u šoku. Brudnaja raździavalnia, łamanyja šafki. U dušy śviatło to haryć, to nie haryć, haračaj vady čaściej za ŭsio niama. Prytym što ŭ cechu škodnyja pary i paśla pracy treba mycca abaviazkova. Navat kali złoviš haračuju vadu — to ŭ samoj raspranalni choładna, akno to raźbita, to nie začyniajecca.
Mužyki pracujuć narmalnyja.
Ałkahol na terytoryju pranieści ciažka, ale pjanych ja časam bačyŭ. Svaim stanoviščam rabočyja nie zadavolenyja: zarobki małyja. Rabočyja pastajanna skardziacca adzin adnamu na žyćcio, na zarobki, na načalstva, na dziaržavu.
Rabota to idzie, to spyniajecca. Za dva miesiacy, što ja tut, naš cech dva razy spyniali na niekalki dzion. Kažuć, što ŭ mai ŭvohule ŭvieś zavod spyniać na 10 dzion.
Jašče 26 krasavika ŭ liciejnym cechu zahinuŭ rabočy. Ja nie viedaju, chto tam vinavaty, ale viedaju, što rabočy vykonvaŭ svaju zvyčajnuju pracu. U jaho zastałosia troje dziaciej. Takija vypadki, viedajecie, taksama nie dadajuć aptymizmu.
Zastavacca pracavać na MAZie nie choča amal nichto z adnahrupnikaŭ. I ja taksama nie chaču. A varyjantaŭ faktyčna niama — kali ja sam nie znajdu miesca dla raźmierkavańnia, to traplu na MAZ. A miesca znajści amal niemahčyma. Kamu patrebien 18-hadovy elektryk biez dośviedu? Tym bolš što mianie i nie navučyli amal ničomu… A kali ja ŭsio ž traplu na MAZ i mianie zvolniać ci ja admoŭlusia — pryjdziecca vypłacić 25 miljonaŭ dziaržavie, za toje što ja vučyŭsia. Ja nie viedaju, što mnie rabić dalej», — kaža Alaksandr.
Kamientary