Uładzimir Pucin znoŭ jedzie ŭ Kitaj, ale hetym razam — u novym statusie. Upieršyniu z momantu ŭvarvańnia va Ukrainu rasijski prezident nakiroŭvajecca da svajho hałoŭnaha sajuźnika nie jak vasał Si Czińpina, zahnany ŭ kut zachodnimi sankcyjami, a jak suśvietny lidar, jaki na roŭnych razmaŭlaje z prezidentam ZŠA — hałoŭnaj ekanamičnaj i vajennaj dziaržavy płaniety i hałoŭnaha supiernika Kitaja, piša Bi-bi-si.
Hety vizit u Kitaj dla Pucina stanie tryumfam paśla viartańnia z Alaski, dzie Tramp uračysta pryniaŭ rasijskaha prezidenta na amierykanskaj ziamli, a Pucin pierakanaŭ jaho admovicca ad patrabavańniaŭ nie bambić Ukrainu i pakinuć pahrozy novych sankcyj suprać Rasii.
Aŭdytoryja dla tryumfu padbirajecca šyrokaja: u Kitai, akramia Si Czińpina, Pucina čakajuć bolš za dziasiatak lidaraŭ krain antyzachodniaj kaalicyi, u tym liku Alaksandr Łukašenka. U niadzielu jany źlaciacca ŭ Ciańcziń na dvuchdzionny samit Šanchajskaj arhanizacyi supracoŭnictva (ŠAS).
Pa jaho zaviaršeńni Pucin zatrymajecca ŭ haściach u Si. U sieradu ŭ Piekinie jany razam prymuć parad z nahody 80-hodździa zakančeńnia Druhoj suśvietnaj vajny i adznačać «pieramohu kitajskaha naroda ŭ vajnie supracivu japonskaj ahresii i pieramohu ŭ suśvietnaj antyfašysckaj vajnie».
Niezvyčajna doŭhi vizit Pucina da Si pryzvany prademanstravać Zachadu, što «biaźmiežnaje siabroŭstva» Rasii i Kitaja tolki macnieje, a sproby ZŠA ŭbić klin pamiž imi asudžanyja na pravał, ličać ekśpierty. Navat kali Tramp zdaść Pucinu Ukrainu i admienić sankcyi, Rasija nie advierniecca ad Kitaja, upeŭnieny jany.
«Uzmacniajučy handlovy cisk na Kitaj, administracyja Trampa tolki ŭmacoŭvaje rasijska-kitajskuju voś. Sproby asłabić suviazi pamiž dźviuma krainami i praviarnuć «Kisindžera naadvarot» nie prynieśli adčuvalnych vynikaŭ», — adznačaje Pjer Andryjo, jaki šmat hadoŭ słužyŭ francuzskim dypłamatam u Rasii, Tadžykistanie i Małdovie.
Starańniami Hienry Kisindžera Złučanym Štatam pry Ryčardzie Niksanie ŭ 1970-ch udałosia vyvieści Kitaj z-pad upłyvu SSSR. Ale tady pamiž imi i tak byli napružanyja adnosiny. Ciapier — zusim inšaja sprava.
«Kali stratehija ZŠA zaklučajecca ŭ tym, kab ubić klin pamiž Maskvoj i Piekinam šlacham spynieńnia vajny va Ukrainie i źniaćcia niekatorych sankcyj z Rasii, to Vašynhton niedaaceńvaje hłybiniu i šmathrannaść hetaha partniorstva», — piša ŭ artykule dla Center for European Policy Analysis ekśpiert pa rasijska-kitajskich adnosinach adnaho ź mižnarodnych daśledčych centraŭ.
«Maskva i Piekin pieražyvajuć pieryjad samych ciesnych dvuchbakovych adnosin za ŭsiu svaju historyju, i nivodny z bakoŭ nie zachoča ad ich admaŭlacca, čym by ni zavablivaŭ i ni pahražaŭ Vašynhton», — piša ekśpiert, imia jakoha CEPA nie nazyvaje «z-za apasieńniaŭ za asabistuju biaśpieku» aŭtara artykuła.
Kitaj i Rasiju abjadnoŭvaje nie tolki handal i ekanomika. Tak, Kitaj staŭ hałoŭnym pakupnikom rasijskich enierharesursaŭ i hałoŭnym pastaŭščykom aŭtamabilaŭ i inšych tavaraŭ u Rasiju paśla sychodu zachodnich kampanij. Ale ahresija suprać Ukrainy ŭzmacniła jašče i ideałahičnyja skrepy rasijska-kitajskaha siabroŭstva.
«Abiedźvie krainy vystupajuć suprać zachodniaha libieralizmu i kidajuć vyklik amierykanskaj «hiehiemonii». Abiedźvie krainy — jadziernyja dziaržavy i pastajannyja členy Savieta Biaśpieki AAN. Ich stratehičnyja intaresy supadajuć», — pieraličvaje hetyja skrepy Pjer Andryjo, ekśpiert pa kitajska-rasijskich adnosinach u Asia Society Policy Institute.
«U ekanomicy jany dapaŭniajuć adna adnu. Rasija — syravinnaja dziaržava, Kitaj — pramysłovaja i technałahičnaja. A ŭ vajenna-stratehičnym płanie Kitaj vyjhraje ad hieahrafičnaj hłybini, jakuju zabiaśpiečvaje Rasija na poŭnačy», — piša jon.
Ale hałoŭnym z mnohich faktaraŭ, što tłumačać zbližeńnie Rasii z Kitajem paśla anieksii Kryma, jon ličyć ciopłyja asabistyja adnosiny ich kiraŭnikoŭ.
U Pucina i Si šmat ahulnaha. Abodva va ŭzroście (im pa 72), abodva vyraśli pry kamuniźmie savieckaha typu. Abodva kirujuć daŭno i źbirajucca kiravać da kanca svaich dzion. Abodva pabudavali aŭtarytarnyja viertykali ŭłady, nie cierpiać inšadumstva i ličać siabie źbiralnikami ziemlaŭ. Pierad samym uvarvańniem va Ukrainu Pucin padpisaŭ ź Si zajavu ab «siabroŭstvie bieź miežaŭ i supracoŭnictvie biez zabaronienych zon». Si Czińpin nazyvaje Pucina «darahim siabram». Jon sustrakaŭsia ź im čaściej, čym z kim-niebudź z suśvietnych lidaraŭ — bolš za 40 razoŭ.
Ale hety vizit — asablivy.
Navošta Kitaju Rasija
Jašče hod tamu ŭ aktyvie ŭ Pucina nie było kilima Trampa na Alascy, a byŭ tolki ordar na aryšt, vypisany ŭ Haazie pa abvinavačańni ŭ vajennych złačynstvach va Ukrainie. Kitaj zastavaŭsia adzinaj viadučaj suśvietnaj dziaržavaj, dzie rasijskaha lidara harantavana čakaŭ ciopły pryjom.
U toj ža čas Si Czińpina ciopła sustrakaŭ Džo Bajden u ZŠA, a hałoŭny na toj momant jeŭrapiejski lidar Emanuel Makron častavaŭ i zabaŭlaŭ kitajskaha kiraŭnika ŭ Pireniejach, a da taho pryjazdžaŭ da jaho ŭ Piekin — uhavorvać paŭpłyvać na Pucina (nie vyjšła). Ciapier ža Pucin jedzie ŭ Piekin sa skalpam amierykanskaha prezidenta, što dazvolić jamu pradstavić siabie na televizijnych ekranach užo nie ŭ jakaści maładoha partniora, a na roŭnych ź Si.
Ale adnosiny roŭnyja tolki na pieršy pohlad, papiaredžvaje Patrycyja Kim, ekśpiert pa kitajskaj źniešniaj palitycy i amierykana-kitajskim adnosinam z Brukinhskaha instytuta ŭ Vašynhtonie. Kitaju vyhadna trymać Pucina na karotkim povadzie i nie dapuścić čarhovaha jaho pavarotu na Zachad, ale i ŭzmacnieńnia Rasii Kitaj nie choča.
«Idealny vynik dla Piekina — heta Rasija dastatkova mocnaja, kab supraćstajać Zachadu, ale dastatkova słabaja, kab zastavacca ŭ arbicie Kitaja», — aceńvała jana vyniki papiaredniaj sustrečy Pucina i Si na paradzie 9 maja ŭ Maskvie. I heta turbuje rasijan, jak pakazvajuć apytańni hramadskaj dumki.
Čaho bajacca rasijanie
«Ciapierašnija rasijska-kitajskija adnosiny mnohimi ŭsprymajucca jak asimietryčnyja, bolš vyhadnyja Kitaju, jaki vykarystoŭvaje Rasiju jak «syravinavuju prychadniu» i rynak zbytku dla svaich tavaraŭ, — pryjšli da vysnovy sacyjołahi «Levada-centra», pryznanaha Kramlom «zamiežnym ahientam». — Takoje stanovišča rečaŭ vyklikaje dyskamfort, strach praźmiernaj zaležnaści ad bolš mocnaha i bahataha susieda».
Adnak padazronaść nie pieraškadžaje apytanym «Levadaj» rasijanam nazyvać Kitaj «našaj pałačkaj-vyručałačkaj» u supraćstajańni z ZŠA. «Pazityŭnaje staŭleńnie da Kitaja siońnia bje ŭsie rekordy, u toj čas jak staŭleńnie da krain Zachadu znachodzicca na histaryčnych minimumach, — adznačali sacyjołahi jašče da taho, jak Pucin źjeździŭ da Trampa. — Kitaj vystupaje ŭ hramadskim śviadomaści jak anty-Ameryka, supraćvaha zachodniamu ŭpłyvu».
Ciapierašni vajaž Pucina pryzvany ŭmacavać hetuju ŭpeŭnienaść rasijan u tym, što ich jadziernaja dziaržava nie zachoplivaje bratskuju biezabaronnuju Ukrainu, a vajuje ŭ Danbasie za svaju niezaležnaść suprać padstupnaha Zachadu na čale z ZŠA. Fatahrafii z samitu ŠAS padyduć dla hetaha navat lepš, čym abdymki i rukapaciskańni Pucina ź Si Czińpinam.
«Voś aŭtakratyj»
Samit vajennaha aljansa ŠAS budzie najbolšym z momantu jaho zasnavańnia ŭ 2001 hodzie i pryzvany prademanstravać usim śvietam, što ŭ Amieryki, Zachadu i NATO jość hodnaja alternatyva. U Kitaj pa hetym vypadku ŭpieršyniu za 7 hadoŭ pryjedzie navat indyjski premjer Narendra Modzi, ź jakim u Si ŭvieś hety čas byŭ kanflikt na miažy, ale ciapier — kanflikt z Trampam, u asnoŭnym z-za handlu, ale častkova z-za Rasii, jakaja pradaje Indyi naftu sa skidkaj, na čym indyjskija kampanii značna zarablajuć. Kitaj jak druhaja ekanomika śvietu i adziny surjozny kankurent ZŠA za liderstva ŭ śviecie hulaje pieršuju skrypku nie tolki ŭ ŠAS, ale i ŭ inšym dekłaratyŭnym antyzachodnim sajuzie — BRIKS, dzie adzinaj abjadnoŭvajučaj idejaj źjaŭlajecca niezadavolenaść Amierykaj i Zachadam u cełym. Ale biez Pucina i Rasii na hetym froncie była b pralinka, tamu rasijskamu lidaru harantova pačesnaje miesca na nastupnym schodzie, upeŭnieny Pjer Andryjo z Asia Society Policy Institute.
«Rasija — karysny partnior dla Kitaja. Jana dapamahaje Si padtrymlivać stabilnaść i ŭnutry krainy, i ŭvieś Centralnaazijacki rehijon», — piša Andryjo. — «Jana dapamahaje Piekinu mabilizavać padtrymku krain Hłabalnaha Poŭdnia i prasoŭvać alternatyvu zachodniaj madeli suśvietnaha paradku».
Pieradavy atrad baraćbitoŭ z demakratyjaj vyjdzie ŭ nastupnuju sieradu na płošču Ciańańmeń u Piekinie, dzie kampaniju Si i Pucinu składuć prezident Irana Masud Piezieškian i staršynia KNDR Kim Čen Yn.
«Upieršyniu ŭ historyi lidary Kitaja, Rasii, Irana i Paŭnočnaj Karei źbiarucca ŭ adnym miescy — na vajennym paradzie ŭ Piekinie 3 vieraśnia. Ci stanie heta schod pieršym samitam «osi aŭtakratyj»?», — zadajecca pytańniem Nił Tomas, ekśpiert pa Kitai z Asia Society Policy Institute.
Mała vierahodna, što hety sajuz budzie doŭhim, adkazvaje jon sam sabie, bo ŭ jaho ŭdzielnikaŭ roznyja mety, i jany nie daviarajuć adzin adnamu.
«Ale prysutnaść Pucina, Piezieškijana i Kima padkreślivaje rolu Kitaja jak viadučaj aŭtarytarnaj dziaržavy ŭ śviecie», — zaklučaje jon.
Ciapier čytajuć
175 tysiač biełarusaŭ emihravali ci vyjechali na pracu ŭ ES u 2024-m. Najbolš u Polšču, a Hiermaniju zdahnała Ispanija1
175 tysiač biełarusaŭ emihravali ci vyjechali na pracu ŭ ES u 2024-m. Najbolš u Polšču, a Hiermaniju zdahnała Ispanija
«Z tatam vyrašyli: naśpieŭ čas vučycca pa-biełarusku». Žančyna raskazała, jak u 80-ja hady jeździła za 20 kiłamietraŭ ad Minska dziela adukacyi na rodnaj movie11
«Z tatam vyrašyli: naśpieŭ čas vučycca pa-biełarusku». Žančyna raskazała, jak u 80-ja hady jeździła za 20 kiłamietraŭ ad Minska dziela adukacyi na rodnaj movie1
Źnikły Anatol Kotaŭ byŭ partnioram samaha vysokapastaŭlenaha biełaruskaha raźviedčyka, jaki pierajechaŭ u Polšču. Tut moža być kluč da razhadki jaho źniknieńnia7979
Kamientary