Аляксандр Класкоўскі. Кропкі над «і»1515

Шрубалёт ці гелікоптэр?

— Тата, гэта шрубалёт ці гелікоптэр? — пытаецца маё меншае, пяцігадовае хлапчанё. Вось і думай, як патлумачыць, што гэта сынонімы, а ў школе ўвогуле давядзецца казаць "верталёт", бо іначай настаўніца (нават белмовы) можа не зразумець:)

— Тата, гэта шрубалёт ці гелікоптэр? — пытаецца маё меншае, пяцігадовае хлапчанё. Вось і думай, як патлумачыць, што гэта сынонімы, а ў школе ўвогуле давядзецца казаць "верталёт", бо іначай настаўніца (нават белмовы) можа не зразумець:) Такія лінгвістычныя дылемы ў нас зь ім узьнікаюць раз-пораз, а ня толькі сёньня, калі чарговы раз выбраліся на спартовы аэрадром пад Менскам.

Цімох зь пялёнак "запаў" на авіяцыю. Самалёты ды гелікоптэры — улюбёныя цацкі. Засынае, паклаўшы галаву на энцыкляпэдыю "Авіяцыя" з файнымі фота лятальных апаратаў — ад этажэркі братоў Райт да "боінгаў". У выходныя іншым разам выбіраемся на аэрадром у Баравой, дзе малому можна нават папоўзаць па крыле сапраўднага зьнішчальніка — канешне, ужо музэйнага.

Пэўна, усе бацькі, якія размаўляюць з малымі па-беларуску, вось так, практычна, на кожным кроку сутыкаюцца з праблемай унармаваньня мовы. Канешне ж, яна існуе і дае пра сябе ведаць.

У прыватнасьці, лаўлю сябе на тым, што раз-пораз пераключаю фанэтычную "раскладку". Калі ў этэры "Свабоды" на аўтамаце кажу, напрыклад, кляса, то ў размове зь сястрой, вясковай настаўніцай, пытаюся пра ейны клас. Бо так мы зь ёй вымаўлялі з маленства, і іншы варыянт гучыць манэрна:)

Прыклады можна доўжыць, але ня будзем ператвараць постынг у дысэртацыю:) Адно што ня трэба вешаць сабак на нацдэмаў, якія, маўляў, усё заблыталі сваёй "нэаклясыкай". Праблема варыянтнасьці ўласьцівая любой мове, нават зь ліку найбольш адшліфаваных адмыслоўцамі. Так што адміністрацыйны сьверб уладаў тут абсалютна недарэчы. Меркаваная псэўдарэформа артаграфіі можа канчаткова заблытаць паспаліты люд, пагоршыць і так незайздросную моўную сытуацыю. Сёньня ж яна такая, што ламаньне дзідаў вакол праблемы напісаньня імя Пітэр/Пітар:) нагадвае бойку за пусты мех. Цалкам мае рацыю Пётра Садоўскі: "У нас у грамадзтве існуе нашмат больш вастрэйшых праблемаў, чым правапіс. Скажам, агульны стан беларускай мовы павінен нас трывожыць больш".

Дарэчы, хто ня чуў у этэры, раю прачытаць гутарку зь ім на "Свабодзе". Грунтоўныя развагі дасьведчанага адмыслоўца, зусім іншы ўзровень асэнсаваньня праблематыкі, чым у каго-кольвек з прамоўтэраў артаграфічнага закону.

P.S. Меркаваны часавы лаг да ўступленьня тога закону ў сілу тэарэтыкам "нэаклясыкі" варта было б скарыстаць для напрацоўкі нарматыўнай базы ды выданьня адпаведнай літаратуры. Спадзявацца на тое, што энтузіясты ўсё адолеюць самавукам, ня варта. Сам без даведнікаў як бяз рук. Аднае танюсенькай брашуркі "Беларускі клясычны правапіс", выдадзенай некалі ўкладкаю ў "НН", катастрафічна мала.

P.P.S. Хто зь менчукоў яшчэ не вазіў малых у Баравую — раю. Там неўпрыкмет сабралі сапраўдны музэй авіяцыі пад адкрытым небам. Уражаньне нашмат мацнейшае, чым ад аднаго аблупленага "Лі-2" за музэем Айчыннай вайны:)

Каментары15

Цяпер чытаюць

Споведзь Стрыжака: Я маю праблему з сэксуальнай залежнасцю39

Споведзь Стрыжака: Я маю праблему з сэксуальнай залежнасцю

Усе навіны →
Усе навіны

Літоўскае тэлебачанне падкрэсліла, што ні Ціханоўская, ні яе прэс-сакратарка дагэтуль не валодаюць літоўскай мовай89

Арышт, СІЗА і тры гады «хіміі» за 4 фота расійскай вайсковай тэхнікі. Мікіта Лосік расказаў сваю гісторыю2

Беларуска расказала, як ехала на цягніку з Адлера ў Мінск, які вымушаны быў спыніцца праз атаку дронаў9

Андрэя Стрыжака часова адхілілі ад кіравання «Байсолам»49

Украіна атрымае абяцаныя Трампам Patriot не раней за вясну 2026 года — Spiegel2

Стала вядома, у якія ВНУ сёлета ёсць недабор1

Намесніца міністра адказала, чаму ў крамах памідоры горшыя, чым на рынках1

Залацісты баравік не спыніць: ці варта здзіўляцца яму ў Беларусі?8

Справу беларуса, якога вінавацяць у дыверсіі на БАМе, будзе разглядаць вайсковы суд у Чыце. Яму пагражае пажыццёвае1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Споведзь Стрыжака: Я маю праблему з сэксуальнай залежнасцю39

Споведзь Стрыжака: Я маю праблему з сэксуальнай залежнасцю

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць