Pavodle Kanstytucyi, u Šviecyi kožny maje prava na biaspłatnuju adukacyju.
Pavodle Kanstytucyi, u Šviecyi kožny maje prava na biaspłatnuju adukacyju.
U škołu dzieci iduć u siem hadkoŭ. Navučalny hod pačynajecca naprykancy žniŭnia i praciahvajecca ažno da kanca červienia. Adukacyja pačynajecca z tak zvanaha Förskoleklass'u ( u nas heta sadok). Nastupny krok heta Grundskola, jakaja składajecca ź dzieviaci kłasaŭ i padzielena na dva etapy. Pieršy – heta vučni ad siami da trynaccaci hadoŭ, druhi – ad trynaccaci da šasnaccaci.
Da vośmaha kłasu navučańnie vučniaŭ nie aceńvajecca, ŭ šviedskaj adukacyjnaj sistemie niama ani dvojek, ani trojek. Zamiest hetaha jość zaliki, jakija abaznačajucca litaraj G. VG – heta zalik z adznačeńniem, MVG – heta najvyšejšy ŭzrovień. Kali chtości nie zaličyć materyjał, to atrymoŭvaje IG.
U dzieviatym kłasie vučni pišuć test, jaki aceńvaje ŭzrovień vałodańnia šviedskaj movaj i ŭzrovień viedańnia litaratury. Paralelna acenvajecca vałodańnie anhielskaj movaj, matematykaj i dadatkovaj zamiežnaj movaj.
Na padstavie paśviedčańnia ab skančeńni Grundskol'y možna raspačać navuku ŭ himnazii (Gymnasieskola). Navučańnie ŭ himnazii praciahvajecca try hady. Navuka idzie pa dvuch napramkach: humanitarnym (samhällskunskap) i pryrodaznaŭčym (naturvetenskap), jakija rychtujuć vučniaŭ da ŭniviersitetu. Možna taksama vybrać prafiesijny profil.
Kab raspačać navuku u vyšejšaj navučalnaj ustanovie nie treba zdavać ekzamienaŭ. Vučniaŭ prymajuć na padstavie zalikaŭ atrymannych u trecim kłasie. Student abiraje sabie kursy pavodle zacikaŭlenaściaŭ. Kožnaja navučalnaja ŭstanova abaviaznaja prapanavać studentu samyja roznyja zaniatki na vybar. Šviedskija studenty nie majuć zalikovych knižak. Šmat spraŭ možna vyrašyć dziakujučy internetu. Adzinaje, za što płocić student, heta za materyjały, jakija prynosić vykładčyk. Isnuje praktyka apłaty za dziaržaŭnyja ekzamieny.
Pačynajučy z 70-ych hadoŭ, isnuje sistema punktavych adznak: adzin punkt – heta adzin navučalny tydzień i ŭłasnaja praca studenta. Za hod treba naźbirać 40 punktaŭ. Jość šeść akademickich ekzamienaŭ, paśla jakich možna atrymać roznyja dypłomy. Naprykład paśla dvuch hadoŭ navučańnia možna atrymać «dypłom» (högskoleexamen) za 80 punktaŭ, nastupny nazyvajecca Bachelor (kandidatexamen) za 120 punktaŭ, paśla čatyroch hadoŭ – za 160 punktaŭ i apošni nazyvajecca master (masterexamen) za 200 punktaŭ.
U dadatak, paśla troch hadoŭ navučańnia u aśpirantury, možna atrymać tytuł doktara.
U Cierciela prahučaŭ novy akcent: «razradka ŭ cełym toj napružanaści» ŭ adnosinach z Polščaj i Bałtyjaj21
Kamientary