Ci ŭličyć BPC płany rehienieracyi Kniažackaha chrama na Vierchnim zamku?
15 kastryčnika mitrapalit Minski i Zasłaŭski, Patryjaršy ekzarch usioj Biełarusi Vienijamin i jepiskap Połacki i Hłybocki Ihnacij adkryli kabiniet duchoŭna-maralnaha vychavańnia ŭ Połackim kadeckim vučyliščy. U budučym jon stanie častkaj duchoŭna-aśvietnickaha centra, paviedamlaje BiełTA.
«U skład hetaha centra buduć uvachodzić taksama muziej Połackaha kadeckaha korpusa, kaplica Archanioła Michaiła, jakaja budzie pabudavana na padmurku carkvy XII stahodździa. Tut budzie pravodzicca kompleks mierapryjemstvaŭ pa patryjatyčnym vychavańni», — adznačyŭ kiraŭnik kadeckaha vučylišča Stanisłaŭ Krasoŭski.
Mierkavana, havorka idzie pra padmurki kniažackaha chrama, jaki isnavaŭ na XII—XVI stahodździach na terytoryi Vierchniaha zamka.
Reštki damanholskaha chrama vyjavili pry kapańni katłavana dla budučaha morha balnicy, jakaja raźmiaščałasia tut za savieckim časam. Usia centralnaja častka histaryčnaha budynka była źniščana pry budaŭnictvie haraža. Acalełyja padmurak i ścieny chrama byli daśledavany Michaiłam Karhieram u čas archieałahičnych raskopak 1966—1967 hh.
Iznoŭ jany byli raskryty ŭ čas niadaŭniaj rekanstrukcyi budynkaŭ byłoj balnicy pad kadeckaje vučylišča. U čas rekanstrukcyi terytoryi płan pomnika staražytnaruskaj architektury byŭ abaznačany brukam roznaha koleru.
Muravanaja carkva mieła ŭ płanie pamiery 24×16 m. Unutranaja prastory była padzielena na try niefy šaściu słupami. Centralny nief zaviaršaŭsia apsidaj, a bakavyja — nišami. Z troch bakoŭ da asnoŭnaha abjoma prymykali prytvory, bakavyja mieli ŭłasnyja apsidy.
Padkupalnaja prastora, jak i ŭ inšych połackich chramach, vierahodna, taksama była ssunuta na zachad. Vyrazny viežapadobny siłuet carkvie nadavali vykarystanyja zakamarnaje pierakryćcie i kakošniki, składanaha profilu łapatki, manumientalnaje, nakštałt partała, vyrašeńnie hałoŭnaha ŭvachoda na zachodnim fasadzie.
Interjery byŭ azdobleny freskami, padłoha vykładziena z palivanych kieramičnych plitak.
Amal identyčnaj pa płanie da kniažackaj carkvy źjaŭlajecca carkva Archanioła Michaiła ŭ Smalensku, bolš viadomaja jak Śvirskaja carkva, jakaja pabudavanaja ŭ pieryjad kiravańnia kniazia Davyda Raścisłaviča ŭ 1180—1197 hadach. Chram u pierabudavanym vyhladzie dajšoŭ da našaha času i jahony rekanstrukcyi dajuć ujaŭleńnie pra toje, jak vyhladaŭ połacki chram na kniažackim dvary.
Pavodle prajekta zon achovy histaryčnaha centra Połacka, zaćvierdžanaha Ministerstvam kultury ŭ 2023 hodzie, padmurki carkvy znachodziacca na terytoryi historyka-kulturnaj kaštoŭnaści «Vierchni zamak» (kvartale typu I*), dzie ŭsie raboty nieabchodna pravodzić u adpaviednaści z raspracavanym prajektam rehienieracyi.
Nieviadoma ci isnuje taki prajekt rehienieracyi, u narmatyŭnych bazach jaho vyjavić nie ŭdałosia — heta adkryvaje šlach dla BPC praciskać svaje rašeńni, jakija mohuć nanieści niepapraŭnuju škodu pomniku połackaha dojlidstva.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Filipienka raskazaŭ, ad kolkich svaich knih admoviŭsia b i čamu pradaŭ «Tesłu»2
Kamientary