«Kuratar — tvoj druhi načalnik». Jak słužby biaśpieki «dušać» ajcišnikaŭ
Były kiraŭnik, ź jakim jany niekalki hadoŭ pracavali ŭ aŭtsors-kampanii, paklikaŭ dziaŭčynu da siabie ŭ novuju kamandu — u bank — na ŭdvaja vyšejšy zarobak. Dziaŭčyna paśpiachova prajšła sumoŭje — «prosta farmalnaść». Ale słužba biaśpieki banka nie ŭchvaliła kandydaturu, piša Devby.io.
Bijahrafija ŭ jaje, jak joj zdavałasia, idealnaja. «Nie sudzimaja, nie pryciahvałasia», — žartuje jana. U 2020 hodzie ni ŭ čym nie ŭdzielničała — źjechała z krainy za hod da hetaha, a viarnułasia praz čatyry hady («Choć, moža, u hetym jakraz i prablema?» — adna z hipotez).
Pry asabistaj sustrečy były kiraŭnik pryznaŭsia, što jaho kalehi nie ździvilisia i pakinuli taki kamientar: «Naša słužba naohuł mała kaho prapuskaje, chaj heta choć trojčy kruty śpiecyjalist».
Žurnalisty pačali šukać inšych śpiecyjalistaŭ, jakim daviałosia sutyknucca sa słužbaj biaśpieki pry pracaŭładkavańni abo ŭ pracesie pracy.
«Mohuć apytać navat tvaich susiedziaŭ»
Arkadź užo 25 hadoŭ u bankaŭskaj śfiery: z pačatku nulavych pracavaŭ u čatyroch bankach i dźviuch ich «dačkach».
— Usich kandydataŭ, jakija pracaŭładkoŭvajucca ŭ bank i bankaŭskija struktury, praviaraje słužba biaśpieki. Časam heta banalny zapyt: ci nie maješ administracyjnych i kryminalnych pravaparušeńniaŭ, — a časam sapraŭdnaje rasśledavańnie.
Kab sabrać źviestki pra ciabie, supracoŭniki słužby biaśpieki telefanujuć va ŭsie kampanii, dzie ty pracavaŭ, razmaŭlajuć z tvaimi kuratarami — tak, u banku za taboj i tvaim adździełam moža być zamacavany kuratar ź biaśpieki. I abmien infarmacyjaj u ich naładžany.
«Kali havorka idzie pra najm mieniedžaraŭ vyšejšaha źviana, słužba biaśpieki moža navat abychodzić ich susiedziaŭ u pošukach infarmacyi. Adkul ja heta viedaju — była ŭ mianie niejkaja pryvatnaja razmova z vykanaŭčym dyrektaram banka, jon mnie pra takuju pravierku i raspavioŭ».
Situacyi, kali ajcišnika zaprašaje adździeł, a supracoŭniki biaśpieki «zarubajuć» — sucelnaja źjava ŭ bankach. Miascovyja raspracoŭščyki pry hetym u šoku: dobraha śpiecyjalista ciažka znajści — uprošvaješ, krucišsia vakoł kandydata… A potym — raz, i admova ad słužby, jakaja ź im pracavać nie budzie.
Adnojčy mianie zaprasili pracavać u adzin bujny bank. Ja prajšoŭ piać sumoŭjaŭ: i sa słužbaj biaśpieki, i ź psichołaham, i niejkija testy, zatym intervju z kiraŭnikom, a paśla — ź jaho kiraŭnikom. Karaciej, masa pravierak. I paśla ŭsiaho hetaha praz 1,5 miesiaca staršynia praŭleńnia prosta nie padpisaŭ zahad. Biez tłumačeńnia pryčyn. I takoje byvaje.
U majho siabra praces pracaŭładkavańnia ŭvohule zaniaŭ rekordnyja 4,5 miesiaca. Kožny tydzień jaho karmili abiacańniami. Praz dva miesiacy jon znajšoŭ pracu i vyjšaŭ na novaje miesca — ale tym ničoha nie skazaŭ, vyrašyŭ «hulniu dahulvać». Nu i tak, praz 4,5 miesiaca pryjšła admova. Heta byŭ bank, jaki na toj momant kupiŭ «Śbier». I praces pracaŭładkavańnia išoŭ praz Maskvu: spačatku ŭ Minsku kandydata razhladali pad łupaj, potym — jašče i tam. I ŭsie sumoŭi nanova — tolki ŭžo z maskoŭskimi ejčarami.
«Rabili z čałavieka «baraban» — prymušali stukać na kaleh»
Pracaŭładkoŭvajučysia ŭ bank, ty pavinien razumieć, što heta, pa sutnaści, — karparacyja, i jana pracuje pa svaich praviłach. I niekatoryja ź ich vyznačaje mienavita słužba biaśpieki.
Ja piać hadoŭ pracavaŭ u takim miescy, jakoje ciapier nazvaŭ by filijałam turmy. Umovy byli vielmi žorstkija: za supracoŭnikami viałosia ŭsiebakovaje nazirańnie. Za kožnaj strukturaj — adździełam, departamientam — u nas (i šmat dzie jašče) stajaŭ kuratar ad biaśpieki. Mahu skazać, što kuratary byvajuć roznyja, i kožny na svaje abaviazki hladzić pa-svojmu. Chacia, viadoma, asnoŭnuju liniju ŭsio ž vyznačaje kiraŭnik słužby biaśpieki.
Kaniešnie, tabie varta razumieć z samaha pačatku, što tvoj kuratar nadzieleny peŭnaj dolaj ułady nad taboj. Niehałosna heta tvoj druhi načalnik.
Kali ty viedaješ, ź jakoj struktury pryjšoŭ u bank kuratar, i tym bolš jaho kiraŭnik, — možaš choć častkova ŭjavić, što ŭ jaho ŭ hałavie. Paviercie, heta mohuć być jak intelihientniejšyja ludzi, tak i [censored].
Ja asabista ŭžo na pačatku karjery zrazumieŭ voś što: byłych siłavikoŭ nie byvaje. 25 hadoŭ u «orhanach» (a ŭ kahości i bolš) źmianiajuć śviadomaść — navat u banku jany buduć pavodzić siabie hetak ža. Heta ŭžo ich sutnaść.
Ja nie raz pierakonvaŭsia, što takija ludzi ŭpeŭnieny, što isnuje tolki dva mierkavańni: ich ułasnaje i «niapravilnaje» (asabliva heta ŭłaściva tym, chto i na papiaredniaj pracy mieŭ realnuju ŭładu). Spračacca ź imi biessensoŭna, niešta dakazvać taksama — łohika dla ich ništo. Lepš adrazu zhadzicca i pryznać svaju vinu (navat kali ty ni ŭ čym nie vinavaty).
A jašče treba razumieć, što ŭ ich u hałavie pracuje viadomaja «pałačnaja sistema». I ŭ jakich by dobrych adnosinach ty ni byŭ sa svaim kurataram ci inšymi supracoŭnikami słužby biaśpieki, jany ŭsio roŭna ŭ luby momant mohuć prynieści ciabie ŭ achviaru dziela «punktaŭ». Asabliva kali zakančvajecca kantrakt i treba zarabić sabie jašče «zoračak». Tak, mahčyma, vy dobra kantaktavali, i ty navat dapamahaŭ jamu pa družbie. Ale heta nie harantyja, što jon nie padstavić ciabie zaŭtra, nie «raskrucić» na jakoj-niebudź drabiazie.
U adnym bujnym banku, dzie ja pracavaŭ, praktykavaŭsia taki padychod: supracoŭniki słužby čas ad času łavili kahości na drobiaziach (a to i sami padstaŭlali) — i rabili ź jaho «baraban», jak jany heta nazyvali. Inšymi słovami, prymušali «stukać» na kaleh, pisać danosy. My zdahadvalisia, a niaredka navat dakładna viedali, chto ŭ našaj kamandzie dakładvaŭ kurataram.
«Uziała pracu dadomu, a spravu raskrucili, byccam ukrała sakrety na miljony dalaraŭ»
U bankach zaŭsiody šmat instrukcyj — supracoŭniki ich padpisvajuć, navat nie čytajučy (a tam ža dziasiatki staronak). I darma.
Jašče ŭ eru da źjaŭleńnia miesiendžaraŭ u nas była instrukcyja, jakaja zabaraniała supracoŭnikam pasyłać z pracoŭnaj pošty paviedamleńni nie pa pracy — skažam, svajaku. I voś na hetym mnohich «łavili».
U mianie taksama na pačatku karjery byŭ incydent. Ciapier ja ŭžo ŭsprymaju heta z humaram, a tady było vielmi niepryjemna. Litaralna za niejkuju drobiaź uziali: ja adpraviŭ sa słužbovaj skryni list svajačcy. Šeść słoŭ usiaho: «Pryvitańnie! Jak spravy? Dajechała mama?» — jana źjechała ŭ hości ŭ inšy horad.
Ale praź niekalki dzion mianie vyklikali ŭ śpiecyjalny pakoj — na razmovu. I ŭsio pa kłasicy dopytu: tabie jak by miž inšym śviecić u tvar lampa, a za joj siadziać dva čałavieki, i adzin taki miły, a druhi vielmi surovy. Druhi najazdžaje: «Što ty narabiŭ?» Pieršy apraŭdvaje: «Dy nie, jon dobry chłopiec. Ja jaho viedaju…» I abodva čakajuć, što ty zaraz złomišsia i raskažaš značna bolš, čym jany mahli b ujavić.
Ja «ŭklučyŭ durnia» — spačatku prosta adkazvaŭ, što nie razumieju, pra što havorka. A kali mianie tknuli nosam: maŭlaŭ, jany čytali maju pierapisku, i ja ŭ joj pieradavaŭ važnyja źviestki trecim asobam (amal što kamiercyjnuju tajamnicu), ja tak ździviŭsia: «A ŭ čym kamiercyjnaja tajamnica?» Jany skazali: «Tut šyfravanaje paviedamleńnie. I naohuł ty nie mieŭ prava pisać sa słužbovaj pošty».
U vyniku mianie prymusili napisać tłumačalnuju, jakaja lahła ŭ maju asabovuju spravu, — i kali b u mianie jašče byli «prakoły», ja moh by apynucca na kručku ŭ słužby biaśpieki.
Pra padobnyja vypadki, darečy, ja čuŭ i ad kaleh.
Abo voś jašče: byŭ u nas zabarona na vynas z ofisa luboj infarmacyi na elektronnych nośbitach. To-bok chočaš ty, naprykład, skapijavać fajł, kab papracavać doma — viedaj, što ŭ toj momant, kali ty ŭstaviš fłešku ŭ USB-port, pra heta adrazu daviedajucca pradstaŭniki biaśpieki i zafiksujuć incydent.
Niejak u nas maładaja supracoŭnica zatrymałasia na pracy — i a 20:00 jaje pačała vyhaniać słužba biaśpieki, maŭlaŭ, jana znachodziłasia tak pozna na terytoryi achoŭvajemaha abjekta (choć pa sutnaści heta zvyčajny ofis). Dobra, jana ŭziała pracu dadomu — ź lepšych pamknieńniaŭ. Ustaviła fłešku, skapijavać niekalki fajłaŭ — nijakaj kamiercyjnaj tajamnicy. Užo praź niekalki chvilin fłešku adabrali na vychadzie z ofisa, a spravu raskrucili tak, byccam dziaŭčyna ŭkrała sakrety na miljony dalaraŭ.
Darečy, pracujučy ŭ inšym banku, ja niejak razmaŭlaŭ z kiraŭnikom słužby biaśpieki — i raspavioŭ jamu historyju pra supracoŭnicu z fłeškaj. A jon u adkaz: «Oj, viedaju. U mianie ŭ tym banku svajačka pracavała — i pa takoj ža schiemie prakałołasia. Daviałosia pa svaich kanałach źviazvacca ź ich kuratarami, kab nie ckavali dziaŭčynu». Ujaŭlajecie sabie takoje?
Taksama ŭ bankach byvaje zabaroniena pierasyłka kamiercyjnaj infarmacyi. Instrukcyja patrabuje, kab lubaja kamiercyjnaja prapanova adpraŭlałasia zašyfravanym archivam, a parol da jaho — u asobnym paviedamleńni. Da nas pryjšła pracavać novaja supracoŭnica, jakaja była nie ŭ kursie — i niešta tam pasłała niejkamu padradčyku.
Słužba biaśpieki adrazu skłała pratakoł i ŭziała jaje «ŭ abarot». […] Viedaju, što ludziej naturalna davodziać da isteryk.
Chaču adznačyć, što jak i lubaja słužba ŭ jakoj zaŭhodna karparacyi, supracoŭniki biaśpieki funkcyjanujuć na asnovie biudžetu. Čym bolš u ich patreby, tym bolšy biudžet vydzialajecca.
Adpaviedna, jość sens prajaŭlać zapał — bo možna atrymać jašče ludziej, techniku i h.d. Ja asabista hadami naziraŭ, jak raśli słužby biaśpieki bankaŭ — o-ho-ho jak! Časam heta navat stanaviłasia prablemaj.
Kaniešnie, ludzi taksama prystasoŭvalisia. U nas, naprykład, nichto, sychodziačy dadomu, nie pakidaŭ ničoha na pracoŭnym stale (jany stajali dzivosna čystyja) — usio chavali ŭ tumbački. A čamu — dyk tamu što pradstaŭniki słužby biaśpieki paśla tvajho sychodu mahli zajści i sabrać usio sa stałoŭ, praanalizavać i padać navierch: voś takaja kamiercyjnaja infarmacyja mahła vyjści za miežy. Maŭlaŭ, hetyja danyja ž lubaja prybiralščyca mahła padhledzieć — a to i zabrać z saboj važnyja dakumienty. Cha, dyj joj (i ŭsim astatnim) treba było prajści niekalki kardonaŭ i kuču videakamier na svaim šlachu.
Pra videakamierach taksama jość historyja. U nas na terytoryi palić było nielha — i našy chłopcy chadzili dymić na prachadnuju. Dyk voś słužbie biaśpieki niešta stuknuła: ceły miesiac jany zdymali i zapisvali, chto kolki chvilin palić padčas pracy. Skłali cełuju tablicu — padali navierch. I ŭsich našych kurylščykaŭ pazbavili premij. Zrazumieła, što nichto z kaleh kuryć nie kinuŭ — prosta stali chadzić tudy, dzie niama kamier. Pryčym razam z tymi ž kuratarami.
+1 historyja pra eha. «Nas pavinny bajacca»
Pajechali my niejak na turźlot. Namiotaŭ było mienš, čym ludziej — usie žyli pa dva-try. Kuratara ad słužby biaśpieki raźmiaścili z maładym supracoŭnikam.
I voś ranica. My śniedajem u ahulnym šatry. Kuratar užo pad šafe — aprakinuŭ pry nas šklanku harełki. I tut jon kaža, źviartajučysia da svajho maładoha susieda: «Słavik, čuješ, u mianie tam u namiocie važnyja dakumienty zastalisia — idzi siadź tam i vartuj, kab nichto nie skraŭ». Chłopiec navat plačom nie pavioŭ — nu, pjany čałaviek. Toj paŭtaraje jašče raz. I jašče. Słavik ustaŭ — i syšoŭ.
Pobač z kurataram siadzieŭ vykanaŭčy dyrektar: «Što ty prystaješ da chłopca?» A toj adkazvaje: «Nas, kurataraŭ biaśpieki, pavinny bajacca!» I tut dyrektar vydaje: «Ja nie pavinien ciabie bajacca. Ty pastaŭleny tut achoŭvać moj spakoj i son».
Pa viartańni ŭ Minsk, kazali, jon jašče ŭsio vykazaŭ kiraŭniku słužby biaśpieki.
Dla spraviadlivaści varta skazać, što słužba biaśpieki važnaja i patrebnaja — u finansavaj śfiery bieź jaje nijak. I niekatoryja, z kim ja pracavaŭ, dakazvali heta nie słovami, a spravami. Ale, na žal, u hetym miedali, jak i va mnohim, — dva baki.
Juraś Ziankovič raskazaŭ pra svajo vyzvaleńnie i šlach u ZŠA6
Kamientary