Чаму ў сярэднім узросце наша талія павялічваецца? Прычына нечаканая
Навукоўцы знайшлі клеткі, што з узростам актывізуюць рост тлушчу ў жываце. Іх блакіроўка ў будучыні можа стаць асновай прафілактыкі атлусцення і метабалічных хвароб.
Невялікі жывот у сярэднім узросце многія ўспрымаюць як непазбежны атрыбут сталення. Але тлушч у вобласці жывата — гэта не толькі эстэтычны дыскамфорт. Ён паскарае старэнне, парушае абмен рэчываў і павышае рызыку такіх сур’ёзных захворванняў, як дыябет 2 тыпу і хваробы сэрца. Доўгі час дакладна было невядома, чаму менавіта з узростам наша цела пачынае так лёгка назапашваць тлушч.
Як піша ScienceDaily, каманда даследчыкаў з амерыканскага цэнтра City of Hope і Каліфарнійскага ўніверсітэта ў Лос-Анжэлесе знайшла адказ у клетках, якія знаходзяцца ўнутры тлушчавай тканкі. Яны засяродзілі ўвагу на белай тлушчавай тканцы — менавіта яна найбольш актыўна расце з узростам.
У ёй утрымліваюцца асаблівыя ствалавыя клеткі, вядомыя як прагеніторныя клеткі адыпацытаў (adipocyte progenitor cells — APC). Пад уплывам пэўных сігналаў арганізма яны могуць ператварацца ў тлушчавыя клеткі — адыпацыты.
Падчас эксперыментаў на мышах даследчыкі перасадзілі APC маладых і старых жывёл іншым мышам. І высветлілі: клеткі са старэйшых арганізмаў працуюць у «звышрэжыме» — яны хутка і ў вялікай колькасці ствараюць новыя тлушчавыя клеткі незалежна ад таго, у малады яны трапілі арганізм ці не. У той час як APC маладых жывёл такога не рабілі, нават калі траплялі ў цела старой мышы. Інакш кажучы, вінаватая не агульная фізіялогія, а ўзрост саміх ствалавых клетак.
Невядомы раней тып клетак: CP-A
Галоўным адкрыццём стала выяўленне новага тыпу ствалавых клетак, якія з’яўляюцца ў сярэднім узросце. Яны атрымалі назву CP-A (committed preadipocytes, age-specific). Гэтыя клеткі ўзнікаюць з APC і пачынаюць актыўна ствараць новыя тлушчавыя клеткі ў сярэднім узросце, што тлумачыць павелічэнне жывата, нават калі агульная вага цела застаецца стабільнай.
CP-A — гэта асаблівы тып клетак, які пачынае працаваць на поўную магутнасць менавіта з узростам, што адрознівае іх ад большасці іншых ствалавых клетак, чыя актыўнасць з часам зніжаецца.
Далейшыя эксперыменты паказалі, што актыўнасць CP-A рэгулюецца сігнальным механізмам — рэцэптарам інгібітару лейкеміі (LIFR). У маладых арганізмах гэты механізм амаль не ўдзельнічае ў тлушчаўтварэнні, але ў сталых — становіцца ключавым. Без яго CP-A не актывуюцца.
Навукоўцы праверылі свае высновы і на чалавечых узорах тлушчавай тканкі. Даследаванне паказала, што і ў людзей з сярэдняга ўзросту ў тлушчавых клетках з’яўляюцца CP-A. Яны таксама масава ствараюць новыя тлушчавыя клеткі. Гэта значыць, што працэс, адкрыты ў мышэй, дзейнічае і ў чалавечым арганізме.
Што гэта значыць для нас
Паводле даследчыкаў, разуменне таго, як менавіта з узростам арганізм пераключаецца на «рэжым тлушчаўтварэння», адкрывае новыя магчымасці для прафілактыкі ўзроставых метабалічных захворванняў.
У далейшым навукоўцы плануюць адсочваць паводзіны гэтых клетак у арганізме жывёл, вывучаць іх актыўнасць у чалавечай тлушчавай тканцы і распрацоўваць спосабы, як іх можна будзе блакаваць або знішчаць — каб прадухіліць узроставае назапашванне тлушчу. Гэта можа стаць асновай для новых стратэгій, якія дапамогуць людзям захоўваць здароўе і стройнасць на працягу многіх гадоў.
Каментары