Лукашэнка перажывае, што на рынку Расіі «ўсе топчуцца», і хоча гандляваць з ЕС. Вось як цяпер выглядае сітуацыя ў замежным гандлі
На нядаўняй нарадзе з беларускімі дыпламатамі Аляксандр Лукашэнка закрануў эканоміку. Ён заявіў, што Беларусі ўдалося пераарыентаваць экспарт з Захаду і Украіны на 14 мільярдаў даляраў. Адначасова з гэтым ён перажываў за канкурэнцыю на расійскім рынку, на якім «усе топчуцца», і казаў пра неабходнасць пераразмяркоўваць экспарт. Эканаміст тлумачыць, наколькі ўдалай аказалася гэтая пераарыентацыя гандлю.
Стаўка на СНД замест Украіны і ЕС не спрацавала?
Да вайны Украіна ўваходзіла ў тройку найбуйнейшых гандлёвых партнёраў Беларусі па экспарце. Яна саступала толькі Расіі і сапернічала з усімі краінамі ЕС разам узятымі.
Прычым у выпадку з Украінай Беларусь мела дадатнае сальда. Напрыклад, у 2020 годзе наша краіна паставіла тавараў ва Украіну на 1,6 мільярда даляраў больш, чым імпартавала з яе (2,9 мільярда супраць 1,3 мільярда).
У даваенным 2021 годзе на Украіну прыпадала 13,6% беларускага экспарту.
Еўрапейскі кірунак, у адрозненне ад украінскага, цалкам страчаны не быў, але прыкметна скараціўся і працягвае сціскацца.
Эксперт BEROC Настасся Лузгіна адзначае, што з краінамі, якія не ўваходзяць у СНД, расце адмоўнае сальда ў знешнім гандлі. У 2022 годзе яно складала мінус 2,4 мільярда даляраў, у 2023 — мінус 6,1 мільярда, а ў 2024-м — ужо каля мінус 8 мільярдаў.
Калі ў 2021 годзе Беларусь экспартавала ў краіны па-за СНД на 16 мільярдаў даляраў, то ў 2022-м — на 12,3 мільярда даляраў. Летась экспарт скараціўся да 11,5 мільярда даляраў. Пры гэтым імпарт з краін па-за СНД працягвае расці.
На фоне страт на заходнім і ўкраінскім кірунках экспарт у краіны СНД расце, але яго тэмпы не могуць кампенсаваць зніжэнне на рынках краін так званай далёкай дугі.
З краінамі СНД станоўчае сальда з 2022 па 2024 гады вагалася ў дыяпазоне $2,3-2,8 мільярда. Яно фарміруецца за кошт таго, што пераарыентацыя з Украіны і ЕС адбылася на бліжэйшыя лаяльныя рынкі — перш за ўсё на Расію.
«І тут узнікае пытанне аб эфектыўнасці такіх замен, паколькі экспарт у трэція краіны скарачаецца хутчэй, чым расце ў СНД», — заўважае эканаміст.
Станоўчае сальда з краінамі СНД, калі параўноўваць першае паўгоддзе 2024 і 2025, вырасла на 110 мільёнаў даляраў (950 мільёнаў супраць 1 мільярда 62 мільёнаў). А адмоўнае сальда з краінамі па-за СНД за гэты ж перыяд павялічылася з мінус 2,7 мільярда да мінус 4,2 мільярда.
Так адбываецца праз тое, што экспарт па-за СНД за паўгоддзе скараціўся на 13,5%, а імпарт, наадварот, вырас на 9%.
«Зыходзячы з гэтага, можна меркаваць, што калі тэндэнцыі захаваюцца, то па выніках 2025 года паказчыкі будуць яшчэ горшыя, чым у 2024-м», — мяркуе эксперт.
Калі браць агульныя даныя, не падзяляючы па напрамках, то экспарт з Беларусі за першае паўгоддзе знізіўся на 3,7%, а імпарт павялічыўся на 3,3%.
На думку эканаміста, рост адмоўнага сальда — гэта рызыка для стабільнасці курсу нацыянальнай валюты.
Лукашэнка хоча гандляваць з Захадам, а не толькі з Расіяй
На той жа нарадзе Лукашэнка казаў, што сыходзіць з еўрапейскага рынку нельга: «Гэта суседзі, іх не выбіраюць. Магчымасці адкрываюцца. Нейкія ў Еўропе, а нейкія і за акіянам».
Заявы Лукашэнкі аб імкненні наладзіць эканамічныя стасункі з Захадам выглядаюць цалкам лагічна, паколькі, па словах Лузгіной, у Беларусі не было такога вялікага адмоўнага сальда ў гандлі з краінамі па-за СНД ужо каля 20 гадоў.
Падчас нарады Лукашэнка таксама казаў пра неабходнасць дыверсіфікаваць экспарт праз сітуацыю на расійскім рынку. Цяпер на долю Расіі прыпадае больш за 65% беларускага экспарту.
У пастаўках Мінпрама і «Беллегпрама» амаль 90% ідзе на Расію, Мінбудархітэктуры — 80%, Мінсельгасхарча — больш за 70%, «Беллеспаперапрама» — палова.
«Усе топчуцца на адным рынку, сітуацыя на якім памянялася. Сёння не 2022 год, калі адтуль беглі заходнікі. Сёння расійскі рынак перанасычаны, канкурэнцыя становіцца больш жорсткай. І ці тое яшчэ будзе», — расказваў дыпламатам Лукашэнка.
«Такая высокая залежнасць ад аднаго рынку ўжо выклікае асцярогі, нават калі гэты рынак лічыцца стабільным. Але ў выпадку з Расіяй мы маем справу з краінай, якая вядзе вайну і знаходзіцца пад санкцыямі, якія ўзмацняюцца. Любы крызіс у галоўнага гандлёвага партнёра немінуча адаб'ецца на Беларусі», — тлумачыць Лузгіна.
Таму, нягледзячы на тое, што Беларусі сапраўды ўдалося перанакіраваць патокі з Украіны і ЕС і нарасціць аб'ёмы тавараабароту, застаюцца пытанні да эфектыўнасці такой пераарыентацыі.
Цяпер чытаюць
Шрайбман з калегамі прапанавалі пакрокавы план дээскалацыі адносін Беларусі і ЕС33
Каментары
Тем более, что стал соучастником захватнической войны России, а внутри губернии узаконил беззаконие и террор населения.
Его место на лавочке возле его хозяина, что недавно и продемонстрировал.
то в теории на внешних рынках товары должны быть не конкуретноспособными. Однако это верно частично.Зависит от того,сколько товаров идет на экспорт.
Например если экспортно-ориентированное предприятие продает на внутреннем рынке столько же сколько на внешнем и захочет раздавать свою продукцию на внутреннем рынке,а на внешнем
увеличить стоимость в два раза,то он разорится,однако если на внутренний рынок поставляется 1 единица товара ,а на внешний 10,то цена экспортируемого товара не вырастит,больше
чем на 10%,что бы покрыть стоимость продукции для внутреннего рынка.То есть чем больше экспорт, тем больше можно субсидировать внутренний рынок и тем более конкурентными будут отечественные товары на внутренний рынке.
Я бы на заканадательном уровне установил коэффициенты-пропорции ценообразования,чем больше экспорт тем дешевле продукция для внутреннего рынка,чем меньше экспорт тем дороже.
А сам процент наценки свободный,сколько хочешь столько и зарабатывай.
Само собой я за полную приватизацию,где государственная собственность,
там коррупция.
Третий момент снизить инфляцию до 0% и максимально снизить ставку рефинансирования.Тогда можно например выпускать бессрочные облигации(аналог Британских консолей),по которым платятся только проценты(2%-3%),потом средства от
эмиссии облигаций инвестировать в предприятия западных стран которые платят дивиденды. Например дивиденды кока-колы в среднем 3%,а капитализация в год около 10% .Таким образом за счет дивидендов можно погашать выплаты по облигациям,
а за счет капитализации наполнять пенсионный фонд .Уменьшить возраст выхода на пенсию до оптимального размера и пенсию поднять до медианного заработка.
Ипотечные кредиты станут доступными под 1-2%,а так же на авто из Европы.
Второй момент ценообразование цен на газ.От нас МВФ требует прекратить перекрестное субсидирование. Ок а что если сделать оплату отопления из налогов.Каждый вносит по условному 1% на отопления,но у кого то 1% это 7 рублей,а у кого то 30-50 рублей.
Таким образом это перекрестное субсидирование цены на газ между физическими лицами.
Правда кто не работает не должен получать пенсионного обеспечения,медицинской страховки,оплату отопления и т.д.