Ежа44

Шніцаль па-палеску — папулярная страва міжваеннага часу. Гісторыя і рэцэпт

Ці ведалі вы, што гісторыя рэцэпта шніцаля вядзе адлік ад XIV стагоддзя і мае італьянскія карані? Як і калі на беларускіх землях пачалі гатаваць шніцаль у паніроўцы? Чаму страва стала папулярнай у міжваенны час? Выпраўляемся ў кулінарнае гістарычнае падарожжа і гатуем разам палескі шніцаль разам з Budzma.org.

 Шніцаль ад імператара Фердынанда І

Гісторыя паходжання стравы мае італьянскія карані і сягае ў XIV-XV стагоддзі. На міланскай зямлі была даволі папулярная сярод знаці цялячая адбіўная, што пазней стала называцца міланскай адбіўной. Калі пра гэтую страву ў сярэдзіне XVІ стагоддзя пачуў імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі Фердынанд I, то адразу захацеў яе пакаштаваць.

 Імператар Фердынанд І

Манарха зацікавіў спосаб прыгатавання адбіўной: абмакнуць тонкі кавалак мяса ў яечную сумесь, абкачаць у сухарах і смажыць на алеі ці тлушчы. Імператар распавёў рэцэпт прыдворным кухарам і загадаў падаць яму гэтую страву. Сталіцай імперыі доўгія часы была Вена, таму ласунак па рэцэпце ад імператара сталі называць венскім шніцалем і гатаваць пачалі не толькі з цяляціны, але і са свіной выразкі або філе птушкі. 

Страва так спадабалася, што стала дынастычнай і ўвайшла ў меню манаршай дынастыі Габсбургаў. Далёкі нашчадак Фердынанда І, кароль Аўстрыі Франц Іосіф І нават узгадваў шніцаль у сваіх мемуарах: «Горы падчас пераходу былі ахутаны туманам; але калі мы з Гмундэна… выйшлі на раўніну, неба прасвятлела, і пры добрым надвор’і мы прыбылі ў Ламбах, дзе замовілі сабе шніцалі, якія мы паглынулі з велізарным апетытам».

Франц Іосіф І

Венскі рэцэпт на землях былой Рэчы Паспалітай

На тэрыторыю былой Рэчы Паспалітай страва патрапіла толькі ў сярэдзіне XIX стагоддзя з Галіцыі і Кракава, якія на той час належалі Аўстрыі. Рэцэпт зафіксавала кухарка і аўтарка кніг пра дамаводства Люцына Чверчакевіч. Яна адзначала, што раней жыхарам буйных гарадоў і мястэчак многія прадукты былі недасяжныя, у тым ліку і з фінансавых прычынаў. 

У сярэдзіне ХІХ стагоддзя фінансавая сітуацыя, з яе словаў, стала паляпшацца, шматлікія інгрэдыенты для разнастайных страваў перасталі «біць па кішэні», пашырылася цікавасць да рэцэптаў раней невядомых. У тым ліку сталі папулярнымі стравы з меню манаршай дынастыі Габсбургаў, сярод якіх быў той самы шніцаль. 

Улюбёная страва міжваеннага часу

Спачатку страва распаўсюдзілася па большасці тэрыторый сучаснай Польшчы і называлася котлетам схабовым (Kotlet Schabowy), затым — на Падляшшы і пазней на беларускіх землях, дзе займела назву палескага шніцаля ці адбіўной. Адбіўная катлета стала адной з класічных страў у першай палове ХХ стагоддзя, у часы Другой Рэчы Паспалітай. Курынае мяса стала даволі даступным, адбіўную гатавалі як дома, так і ў кавярнях і рэстарацыях. Тым больш у тыя часы фінансавы стан як гарадскога, так і вясковага насельніцтва Заходняй Беларусі быў значна лепшым, чым за часамі імперыі. А рэцэпт стаў асабліва папулярным на Піншчыне.

Гарадскі рынак часоў Заходняй Беларусі

І хоць у савецкія часы палескі шніцаль зрабілі таннейшым, ён стаў уяўляць сабой рубленую катлету ў белых сухарах, кіраўнік гільдыі беларускіх кухараў, шэф-кухар Аляксандр Чэкілеўскі лічыць, што менавіта палескі шніцаль раней заўсёды гатаваўся з цэльнага адбітага кавалка філе. 

Як прыгатаваць шніцаль па-палеску

Прадукты для прыгатавання шніцаля па-палеску

Кавалак курынага філе (можна выкарыстоўваць ялавічыну ці свініну) разрэзаць не да канца, распластаць і злёгку адбіць.

Пасаліць і паперчыць, злёгку змазаць гарчыцай, пакінуць на 30 хвілін.

Узбіць два яйкі.

Адбіўную абваляць у муцэ, затым у яйках і абсыпаць паніровачнымі сухарамі. Абсмажыць на вялікай колькасці разагрэтага алею з абодвух бакоў да залацістай хрумсткай скарыначкі.

Пры патрэбе можна давесці да гатоўнасці ў разагрэтай духоўцы цягам 5 хвілін. 

Падаецца са смажанай бульбай або з «сыроўкай» — салат са свежай капусты з морквай, запраўлены смятанай і гарчыцай гарошкам, або іншым салатам на ваш смак. Шніцаль можна паліць сокам лімона. 

Для аднаго шніцаля спатрэбіцца:

Курынае філе — 200 грамаў;

сухары паніровачныя — 50 грамаў;

алей — 4 сталовыя лыжкі;

мука — 2 сталовыя лыжкі;

2 курыныя яйкі;

соль, перац гарчыца — па смаку.

Смачна есці! 

Каментары4

  • Gorliwy Litwin
    21.04.2024
    Kotlet Schabowy са свініны і курыны шніцэль - што паміж імі агульнага? а ў артыкуле яшчэ і цялячая адбіўная да той жа генеалагічнай лініі залічаная. І ўсё гэта прапануеце лічыць "палескімі шніцалямі"? нацягваеце спадарыню Саву на глобус, шаноўны ананімны Аўтар
  • Максим Дизайнер
    22.04.2024
    [Рэд. выдалена]
  • Мухі асобна
    22.04.2024
    Рэцэпты друкаваць -- калі ласка. А тэкстам пра тое, што кураціна стала даступнай на Беларусі толькі ў сярэзіне 19 стагоддзя навошта карміць чытачоў?

Цяпер чытаюць

Зяленскі: Мірны план ЗША скарацілі з 28 да 20 пунктаў, але ў Трампа ўласнае бачанне13

Зяленскі: Мірны план ЗША скарацілі з 28 да 20 пунктаў, але ў Трампа ўласнае бачанне

Усе навіны →
Усе навіны

Бетанаваць грошы — нацыянальная ідэя беларусаў? Параўналі тэмпы будаўніцтва ў Беларусі, Польшчы, Літве і Латвіі34

У Літве прапанавалі кампенсаваць захраслыя ў Беларусі грузавікі беларускай маёмасцю40

Электробусы пачнуць хадзіць у наступным годзе прыгараднымі маршрутамі1

У Расіі паказваюць шоу пра п'яных зорак — глядзяць і беларусы8

Міністр унутраных спраў Беніна заявіў, што арміі ўдалося прадухіліць спробу вайсковага перавароту

Трамп заявіў, што Расія пагадзілася на ягоны мірны план, а Зяленскі нават не чытаў яго41

Тайланд нанёс авіяўдары па камбаджыйскіх ваенных цэлях на спрэчнай мяжы дзвюх краін2

Выйшла шчырая кніга пра эміграцыю вачыма 25‑гадовай супрацоўніцы ЭПАМа11

Навукоўцы атрымалі першае сведчанне хімічнай рэакцыі, якая магла запусціць працэс стварэння жыцця на зямлі1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Зяленскі: Мірны план ЗША скарацілі з 28 да 20 пунктаў, але ў Трампа ўласнае бачанне13

Зяленскі: Мірны план ЗША скарацілі з 28 да 20 пунктаў, але ў Трампа ўласнае бачанне

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць