Эканоміка99

Польскія злотыя ўзору 1994 года за 20 гадоў абясцэніліся менш, як беларускі рубель за адзін толькі 2011 год

Ці нагадвае беларуская дэнамінацыя 2016 года польскую дэнамінацыю 1995-га? Піша Сяргей Лябецкі, Еўрапейская даследніцкая асацыяцыя «Oikonomos» (Вільня, Літва).

У чымсьці, безумоўна, нагадвае. Па-першае, у абодвух выпадках спроба перайсці да больш «стабільных грошай». У Польшчы гэта спроба была паспяховай. Па-другое, дэнамінацыя і там і тут у адносінах 10 000: 1. Трэцяе падабенства — банкноты для Польшчы ў 1994 і для Беларусі ў 2009 друкаваліся ў Англіі.

На гэтым падабенствы заканчваюцца. 

Азначаныя дэнамінацыі праводзяцца ў прынцыпова розных умовах. У Польшчы ў 1994 годзе дэнамінацыя стала адным са складнікаў рынкавых рэформ. Пасля «шокавай тэрапіі» Бальцэровіча пачала будавацца сацыяльная рынкавая гаспадарка. Стабільныя грошы — адзін з яе важных прынцыпаў. Дарэчы, ў 1997 годзе была прынята канстытуцыя, у 20 артыкуле якой была запісана: «Сацыяльная рынкавая гаспадарка, якая абапіраецца на свабоду гаспадарчай дзейнасці, прыватную ўласнасць, а таксама на салідарнасць, дыялог і супрацоўніцтва сацыяльных партнёраў, з’яўляецца асновай эканамічнага строя Польскай Рэспублікі». Менавіта ў гэтым кірунку і шлі паспяховыя рэформы.

Прыватны сектар у Польшчы вырабляў у 1994 годзе ўжо больш за 50% ВУП і ў ім было занята больш за 60% працаўнікоў. Рынкавая ў аснове гаспадарка добра працуе менавіта калі інфляцыя нізкая (да 3—4 % ў год). Ад цэнтральнага банка не патрабуецца звышнамаганняў для гэтага.

Польскія злотыя ўзору 1994 года за 20 гадоў абясцэніліся менш, як беларускі рубель за адзін толькі 2011 год.

У Беларусі дэкларавана адсутнасць рэформаў ў бліжэйшай будучыні. Маўляў, і так ўсё добра працуе.

Эканоміка застаецца, па-ранейшаму, пераважна каманднай з дамінуючым дзяржаўным сектарам (каля 70%). У такіх умовах дэнамінацыя мае толькі псіхалагічны сэнс, што таксама вельмі важна, але не дастаткова.

Тут магчымыя два сцэнары развіцця падзей. Першы, найбольш верагодны: інфляцыя істотна не паменшае, і «нулі» зноў будуць нарастаць, а манеты можна будзе здаваць як лом каляровых металаў.

Камандная эканоміка патрабуе крэдытнай эмісіі для пераразмеркавання сродкаў на карысць неэфектыўных, але з пункту гледжання ўлады важных для народнай гаспадаркі прадпрыемстваў.

Другі сцэнар — спроба падавіць інфляцыю рознымі даступнымі сродкамі. Ва ўмовах каманднай эканомікі гэта прывядзе да значнай рэцэсіі, то бок спаду, які і без таго ёсць і будзе працягвацца з-за эканамічных праблем Расіі ў сувязі з падзеннем цэны на нафту. 

Акрамя ўмоў, беларуская дэнамінацыя адрозніваецца і ў тэхнічным плане.

У Польшчы на першым этапе, з 1 студзеня 1995 г. уводзіліся толькі новыя манеты і дробныя банкноты 10, 20 і 50 злотых. Буйныя банкноты былі ўведзеныя толькі ў ліпені 1995 года. Гэта была зроблена, каб непазбежныя памылкі не прыводзілі да значных страт у грамадзян. Такі досвед можна было б выкарыстаць і на Беларусі, але пакуль што плануецца ўводзіць усе наміналы новых грошай адразу. 

Такім чынам, беларуская дэнамінацыя 2016 мае падабенства ў некаторых дэталях да польскай дэнамінацыі 1995 года, але праводзіцца ў прынцыпова іншых умовах адсутнасці рэформаў. Гэта, найбольш імаверна, прывядзе толькі да кароткатэрміновага псіхалагічнага эфекту.

Каментары9

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Галоўны ідэолаг Беларусі знайшоў у краіне «псеўдапатрыятычныя ячэйкі» і заклікаў да змагання з імі «адзіным баявым кулаком»15

Галоўны ідэолаг Беларусі знайшоў у краіне «псеўдапатрыятычныя ячэйкі» і заклікаў да змагання з імі «адзіным баявым кулаком»

Усе навіны →
Усе навіны

Тату-мастаку з Гомеля, што жыве ў Польшчы, патрэбна дапамога. Некалькі месяцаў таму яму перасадзілі сэрца

«Яўрэй-сіяніст напаў на іранскае дзіця». У твітары істэрыя вакол фэйкаў пра беларуса, які напаў на хлопчыка ў маскоўскім аэрапорце14

У Польшчы тэсціруюць пераход на 4-дзённы працоўны тыдзень. Чаму дзяржаве выгадна, каб людзі працавалі менш2

Беларускія комікі запусцілі ютуб-шоу спатканняў усляпую3

Пад Мінскам па віне п'янага кіроўцы «Мерседэса» загінулі дзве жанчыны і двое дзяцей3

Чалы: Лукашэнка гатовы пераступіць цераз асабістую нянавісць дзеля шанцу раскалоць эміграцыю8

Па дарозе са Швецыі ў Беларусь машына згубіла мінімум 300 тысяч кіламетраў прабегу — цяпер яе прадаюць за $15 тысяч8

Банкрутуе завод кампазітных канструкцый. У яго хацелі ўкласці 220 мільёнаў еўра

Пластычнаму хірургу з Беларусі вынеслі ў Маскве абвінаваўчы прысуд і адпраўляюць у калонію3

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Галоўны ідэолаг Беларусі знайшоў у краіне «псеўдапатрыятычныя ячэйкі» і заклікаў да змагання з імі «адзіным баявым кулаком»15

Галоўны ідэолаг Беларусі знайшоў у краіне «псеўдапатрыятычныя ячэйкі» і заклікаў да змагання з імі «адзіным баявым кулаком»

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць