30 vieraśnia — 7 kastryčnika ŭ Miensku prajšoŭ tydzień Niamieččyny, pryśviečany 15-m uhodkam niamieckaha jadnańnia. Ja udzielničaŭ u Dni fondu imia K.Adenaŭera 4 kastryčnika.
Udzielnikam prapanavali try temy dyskusij: šancy i perspektyvy eŭrapiejskaj palityki biaśpieki; carkva ŭ Niamieččyny — chryścijanskaje supolnaje žyćcio ŭ sekularyzavanym śviecie; što trymaje Eŭrapiejski źviaz znutry? Na ŭdzieł zapisałasia stolki achvotnych, što arhanizatary stvaryli čaćviortuju panel «Uschodni niemiec — nieviadomaja istota. Nazirańnie stanu ŭnutryniamieckich dačynieńniaŭ praz 15 hadoŭ».
Ja ŭdzielničaŭ u pieršaj paneli. Navukovy supracoŭnik bundestahu Krystof Švehman raskazvaŭ pra tendencyju pastupovaj zamieny NATO eŭrastrukturami i raźmiežavańnie funkcyj miž paŭnočnaatlantyčnym aljansam i eŭrapiejskimi vajskoŭcami. Ale maładych udzielnikaŭ abmierkavańnia — takich była bolšaść — cikaviła ŭstupleńnie Turcyi ŭ Eŭraźviaz. «Heta Azija!» — uzrušvalisia ludzi. Ale, aproč inšaha, Turcyja budzie j razhladacca mostam u musulmanski śviet z metaj praduchileńnia mižnarodnaha teraryzmu. Pra dačynieńni Rasiei i Eŭraźviazu ekspert vykazaŭsia tak: «Perspektyvy Rasiei ŭ dačynieńni da EZ zaležać ad taho, jak jana budzie abychodzicca sa svaim bahaćciem. Hańba, što pry takich resursach i patencyjale adukavanych ludziej uźnikła takaja roźnica ŭ sacyjalnaj sfery». K.Švehman, chryścijanski demakrat, časta havaryŭ pra «palityčnuju siłu vypramianieńnia», «mahnetyzm», ułaścivyja Eŭraźviazu. Sapraŭdy, chto nia choča žyć zamožna i ŭ biaśpiecy?
Rabotu sekcyi, na jakoj dyskutavałasia rola carkvy, padsumoŭvali sympatyčnyja maładyja ludzi. Byŭ zafiksavany pierachod carkvy ŭ Niamieččynie z bazisu ŭ sferu absłuhoŭvańnia. I heta pry tym, što relihija(znaŭstva) vykładajecca ŭ škole, i carkva finansuje mnohija sacyjalnyja prahramy.
Što tyčyć treciaj sekcyi, siońniašnija niemcy — i ŭschodnija, bolš blizkija da nas pa mentalnaści, a tamu bolš blizkija da marhinesu, i zachodnija — heta druhija niemcy. U nas u Biełarusi kažuć: «za trecimi Savietami», «za druhoj Polščaj». «Druhija» tamu, što jany bolej nie zavajoŭniki, a eŭrapiejcy, jakija «vypramianiajuć mahnetyčnuju siłu». Mienavita tamu siońnia stanoŭča staviacca da Niamieččyny, pavodle źviestak sacyjolahaŭ, kala 60% našych suajčyńnikaŭ. La vytokaŭ demakratyčnaj, zamožnaj i eŭrapiejskaj Niamieččyny stajaŭ kancler Konrad Adenaŭer. Užo za 10—15 hadoŭ Niamieččyna ŭstała z vajennych ruin, i dla kožnaha niemca była vyrašana žyllovaja prablema, u jaho byŭ dach nad hałavoj. A pad hetym dacham — ladoŭnia z praduktami. Jon moh vybirać sabie ŭrad — pravych, jak Adenaŭer, levych, jak Brant, abo zusim zialonych, jak Joška Fišer.
Kamientary