Мова3030

Ці праўда, што па-беларуску не кажуць «добрай раніцы»?

Фота: Megan Lorenz, onebigphoto.com

У каментарах да артыкула «Як вітацца па-беларуску» разгарэлася спрэчка адносна ўжывання ў беларускай мове выразу «добрай раніцы». Чытачы адзначаюць: ад самага ранку трэба казаць «дзень добры».

У іншых славянскіх мовах аналагі «добрай раніцы» сустракаюцца. Напрыклад, «доброго ранку» ва ўкраінскай ці «dobré ráno» ў чэшскай і славацкай. Але некаторыя славяне ад самай раніцы кажуць «дзень добры». Напрыклад, палякі — «dzień dobry».

«На шматлікіх форумах людзі выказваюцца, што ім падабаецца гаварыць «добрай раніцы» і «дабранак». А калі падабаецца, то чаму забараняць? — кажа Настасся Роўда, выкладчык «Мова Нанова – Маладзечна». — Нягледзячы на тое, што сама гэты варыянт не ўжываю, бо ведаю пра яго «ненарматыўнасць».

Кіраўнік і выкладчык курсаў «Мова Нанова» Глеб Лабадзенка згадвае: «Адным з найвялікшых аўтарытэтаў у беларускай мове для мяне застаецца светлай памяці Юрась Бушлякоў, мой настаўнік і сябар. Спадар Юрась заўжды казаў, што «добрай раніцы» казаць нельга, што гэта калька. Таму, кіруючыся прынцыпам чысціні мовы, трэба зважаць на гэта».

Але забараняць некаму так казаць Лабадзенка не лічыць магчымым: «Як казаў вялікі Купала, «беларускай я песні ўладар» — і кожны беларускамоўны чалавек можа паўтарыць гэта за Песняром. Ніводзін народ у свеце не гаворыць на літаратурнай мове — таму я не прыхільнік метадаў «моўнай паліцыі», каб адразу біць лінейкай па ілбе таго, хто адхіляецца ад нормы».

«Гістарычна гэты зварот не мае грунту. Сапраўды, у беларускай мове ён не зафіксаваны, у дыялектнай практыцы таксама, — тлумачыць мовазнаўца Вінцук Вячорка. — Аднак пад уплывам іншых моваў (у нашай сітуацыі хутчэй за ўсё гэта расійская) ён распаўсюдзіўся, яго ўжываюць. Не думаю, што яго трэба калёным жалезам выпальваць. Слова «ранак», слова «раніца» — беларускія. Ужыванне «добрай раніцы» не пярэчыць задачам зберажэння самабытнасці беларускай мовы».

Вячорка мяркуе, што і самі расейцы, хутчэй за ўсё, ўзялі такі зварот ад немцаў ці французаў. Сялянскім традыцыйным культурам ён не ўласцівы: «Раніца як асобная пара не вылучаецца, адразу пачынаецца працоўны дзень». Магчыма, такі зварот з’явіўся ў расійскай каля XVIII стагоддзя, кажа мовазнаўца.

А вось «прывіт» Вячорка не рэкамендуе ўжываць. Хаця па-ўкраінску кажуць «привіт», а па-руску — «привет», гэта гучыць недарэчна па-беларуску, мяркуе ён. Па-нашаму лепш: вітаю!

Каментары30

Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан7

Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан

Усе навіны →
Усе навіны

Шрайбман: Цяперашнія канфлікты ў апазіцыі ўжо мала каго цікавяць14

Работнікі МНС выратавалі на пажары сабаку і ката, а потым зрабілі ім штучнае дыханне

Валанцёр «Вясны» Чапюк расказаў, як яго затрымаў ГУБАЗіК адразу на выхадзе з калоніі і як дапытвалі пра Міколу Дзядка2

14-гадовая Віка адмовіла ў сэксе — і гэта стала прычынай панажоўшчыны, у якой загінулі чацвёра падлеткаў у Байкальску11

На бетонным заводзе ў Гомелі загінуў кіроўца цэментавоза

«Тыдзень у Бразіліі, дзе цябе абрабуюць, або два тыдні ў бяспечнай Беларусі». Па што замежнікі едуць у нашу краіну6

Украіна атакавала тэхнапарк і завод па вытворчасці беспілотнікаў у Падмаскоўі1

Беларусь пераносіць вучэнні «Захад-2025» з заходніх межаў углыб краіны18

У назвах станцый метро на выхадах з падземкі зніклі некаторыя літары1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан7

Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць