«Рэформ» адказаў Бугаю: «Лукашэнка застанецца сам-насам з Расіяй»

Вялікая імавернасць, што ўжо заўтра ў Стамбуле пачнуцца перамовы Расіі і Украіны. Пакуль складана казаць пра фармат вызначальнага дыялогу і пра яго перспектывы. Аднак нельга выключаць, што вынікам апынецца калі не трывалы мір, то хаця б перамір'е.

Некаторыя эксперты мяркуюць, што заканчэнне ваенных дзеянняў дасць шанец на перазагрузку і Беларусі. Ідэя важная, але ці ўсё ўступныя пры гэтым улічаныя?

На «Нашай Ніве» быў апублікаваны артыкул Міколы Бугая «Спыненне агню паміж Расіяй і Украінай дае шанец на перазагрузку і ў Беларусі». У ёй аўтар адзначае, што заканчэнне ваенных дзеянняў і новая палітычная сітуацыя, якая ўзнікла ў сувязі з гэтым, дасць беларускаму рэжыму шанец «перавярнуць сумную старонку» гісторыі нашай краіны. І стане момантам, «калі Мінск мог бы нешта змяніць — у адносінах з суседзямі, з Захадам у цэлым і, перш за ўсё, са сваім уласным народам». Аўтар адзначае: «Прыхільнікі Лукашэнкі выключаюць змену сістэмы ці ўлады, аднак магчымыя варыяцыі ў рамках існай сістэмы». Толькі ад рэжыму залежыць, ці адбудуцца ў Беларусі змены, заключае аўтар.

Момант ідзе сапраўды адказны, так што праблема актуалізавана своечасова. Зразумелы і фармат, і лаканічнасць фармулёвак тэксту — разлік, мабыць, будуецца на тым, што тэкст патрапіць у маніторынг прэсы, які кладзецца на стол Лукашэнкі. І палітык зверне на яго ўвагу.

Іншае пытанне, якія выклікі ў рэчаіснасці ставяць перад рэжымам магчымыя перамовы? Што можа рушыць услед за мірам ці ж перамір'ем? І якой рэакцыі на гэтыя падзеі можна чакаць ад афіцыйнага Мінска?

Мікола Бугай у сваім артыкуле прыходзіць да важнай высновы: па выніках вайны «Расія не дамаглася таго, чаго хацела». Аднак наступствы гэтага фактару аўтарам, як уяўляецца, да канца не ўлічаны.

Скажам так — Расія дамаглася свайго не да канца. Да першапачаткова пастаўленых мэтаў — змены ўлады ва Украіне, не кажучы ўжо пра знішчэнне ўкраінскай дзяржаўнасці і акупацыі новых украінскіх рэгіёнаў пакуль яшчэ далёка. «Прадаць» такія вынікі ўласнаму насельніцтву, якое знаходзіцца ва ўра-патрыятычным экстазе, як паўнавартасную перамогу Крамлю можна, але не без праблем. Ды і сам Уладзімір Пуцін наўрад ці задаволіцца вынікам.

А не за гарамі 2030 год — чарговыя «выбары» ў Расіі. І Пуціну трэба рабіць расійскаму грамадству новыя «падарункі» — па аналогіі з Крымам і акупаванымі РФ украінскімі тэрыторыямі.

Цяжка не заўважыць, што лукашэнкаўская Беларусь ідэальна падыходзіць на ролю такога «падарунка». Здаецца, у Расіі ніхто нават не сумняваецца — гэты яблычак хутка сам упадзе да іх у рукі. А пры неабходнасці дастаткова злёгку патрэсці дрэва, на якім яно вісіць. А што можа перашкодзіць Маскве зладзіць такое ўзварушванне?

Беларускі рэжым лепш за іншых усведамляе пагрозу і перспектывы, якія палохаюць. Чаго вартыя адчайныя спробы Лукашэнкі пралезці за стол перамоў па ўрэгуляванні вайны і атрымаць гарантыі ў рамках магчымай новай сістэмы рэгіянальнай бяспекі. Атрымай ён такія гарантыі, магчыма, і мела б сэнс пайсці на новую лібералізацыю і «перавярнуць сумную старонку». Пасля візіту Лукашэнкі ў Маскву ў сакавіку 2025 года гэтыя надзеі зніклі — Пуцін дэманстратыўна «не зразумеў» пытання пра інтарэсы Беларусі.

Выходзіць, вынікам міру або перамір'я ў расійска-ўкраінскай вайне апынецца тое, што Лукашэнка ў найбліжэйшай перспектыве застанецца сам-насам з Расіяй. З Пуціным, які не атрымаў канчатковую перамогу ва Украіне і прагне новых здзяйсненняў. Памнажаем гэта на празмерную залежнасць Мінска ад Масквы, і атрымліваем вельмі трывожны вынік.

Мы на парозе новай атакі Крамля ўжо нават не на суверэнітэт Беларусі, як гэта было ў 2018-2020 гадах, а на старэючага Лукашэнку асабіста. Першыя званочкі старту гэтых працэсаў мы назіралі зусім нядаўна. Верагоднасць будучага супрацьстаяння з Крамлём вельмі вялікая.

Як павядзе сябе беларускі рэжым ва ўмовах разгараючагася канфлікту з Расіяй і нарастаючага ціску з яе боку? Разлічваць на нейкую лібералізацыю ў такой сітуацыі, як уяўляецца, не даводзіцца. Наадварот, сістэма павінна стаць яшчэ больш жорсткай для таго, каб вытрымаць націск з боку Масквы. А значыць, няма ніякага сэнсу спыняць рэпрэсіі.

Гэта не адмяняе спроб беларускага рэжыму палепшыць адносіны з Захадам — напрыклад, вызваляючы палітвязняў і выкідаючы іх за мяжу. У першую чаргу тых, хто так ці інакш на слыху (польскія актывісты, супрацоўнікі еўрапейскіх арганізацый, японскія «шпіёны», дэмакратычныя лідары і гэтак далей). Але ўнутры краіны сітуацыя з рэпрэсіямі, з барацьбой з іншадумствам не палепшыцца. Занадта вялікія для рэжыму рызыкі ад наступстваў нават самай акуратнай палітычнай лібералізацыі.

Самі ж гэтыя спробы рэжыму дзейнічаць на заходнім кірунку, хутчэй за ўсё, будуць тарпедавацца Крамлём. Інструментаў хапае. Сарвацца з расійскага кручка значна складаней, чым на ім апынуцца. Надзея хіба што на «чорных лебедзяў». Часам яны ўсё ж такі прылятаюць. Падобна на тое, менавіта на гэтай надзеі афіцыйны Мінск сёння і будуе свае планы на будучыню.

• 7
• 0
• 0
• 2
• 0
• 1
• 0
• 1