На мінулым тыдні прайшла інфармацыя, што ў Беларусі ёсць вуліца з вельмі незвычайнай амерыканскай назвай — Манхэтан. І такіх вуліц з цікавымі ці ўвогуле незразумелымі назвамі ў краіне нямала. Ёсць нават вуліца, назва якой складаецца з адной літары і адной лічбы. Blizko.by пакапалася ў кадастравых даведніках і знайшло самыя цікавыя і самыя экзатычныя варыянты.
Прыгоды іншаземцаў у Беларусі
У Беларусі знойдзецца яшчэ нямала вуліц, названых у гонар замежных аб'ектаў. Часцей за ўсё гэта, вядома, гарады-пабрацімы беларускіх гарадоў.
Напрыклад, у Жодзіне ёсць ні многа ні мала, а цэлы праспект Венісьё. Венісьё — гэта такі гарадок, прыгарад Ліёна ў Францыі, дзе знаходзіўся завод грузавікоў Berliet.
Венісьё — першы горад-пабрацім Жодзіна. Тут у 1957 годзе выпусцілі самы вялікі ў свеце грузавік Berliet T100. Маса аўтамабіля — 57 тон, грузападымальнасць — 100 тон. Годны супернік для жодзінскага БелАЗа, які з'явіўся ў 1958-м.
Нягледзячы на статус праспекта, па выглядзе праспект Венісье — гэта звычайная ціхая вулачка ў прыгарадзе ці нават лакальная аўтатраса дзесьці паміж двума райцэнтрамі.
У Баранавічах ёсць бульвар з вельмі немясцовай назвай Штакерау. Прычым гэта тусовачная вуліца, на якой прадаюць тыя самыя баранавіцкія знакамітыя «лодачкі» — фастфуд з сасіскамі.
Адкуль узялося назва? Яшчэ трыццаць гадоў таму ніякага Штакерау тут не было, а была цалкам сабе звычайная вуліца Піянерская. Але ў 1989 годзе Баранавічы завязаў пабрацімскія сувязі з маленькім (каля 17 тысяч чалавек) аўстрыйскім мястэчкам Штакерау, і ў сярэдзіне 1990-х з праезнай Піянерскай робяць пешаходную Штакерау, адначасова пераназваўшы вуліцу ў бульвар.
Дарэчы, недалёка ёсць яшчэ адзін «замежны бульвар»: называецца Хейнала ў гонар горада-пабраціма з Фінляндыі (прыкладна 18 тысяч чалавек).
Самая доўгая вуліца
Тут гаворка пойдзе не пра самую доўгую па метражы/кіламетражы (спойлер: самая доўгая вуліца — Маладзёжная ў Наваполацку, самы доўгі праспект — Незалежнасці ў Мінску), а пра вуліцу, самую доўгую ў краіне па назве.
Адна з самых доўгіх назваў вуліц гучыць так: вуліца Герояў абароны Брэсцкай крэпасці (29 літар). Знаходзіцца яна, вядома, у Брэсце і з паўночнага боку абгінае крэпасць. Па даўжыні назвы ёй трохі прайграе мінская вуліца Герояў 120— й дывізіі («Герояў Сто дваццатай дывізіі» — гэта 25 літар).
Можа падацца дзіўным, але гэтая брэсцкая вуліца, будучы вельмі доўгай па назве, таксама з'яўляецца і адной з самых кароткіх па ёй жа! Таму што на картах, у прыватнай перапісцы, у аб'явах і нават у афіцыйных дакументах яе назву часта пішуць проста абрэвіятурай: вуліца ГАБК.
Але самая-самая доўгая назва вуліцы ў краіне знайшлася ў вёсцы пад назвай Кукавячына ў Віцебскім раёне. На картах адна з трох яе вуліц называецца проста: вуліца Грышчанкі. Але калі мы адкрыем афіцыйны кадастравы рэестр, то ўбачым, што цалкам вуліца называецца так: вуліца Героя Савецкага Саюза Пятра Лук'янавіча Грышчанкі (44 літары без уліку прабелаў!).
Названая яна ў гонар ураджэнца гэтай вёскі, які стаў лётчыкам-знішчальнікам і прайшоў, а дакладней — праляцеў у Другую сусветную вайну ад Курска да Берліна.
Шкада, Сталіна на вас няма! А не: ёсць Сталін
Развянчанне культу асобы Сталіна адбылося яшчэ на XX з'ездзе КПСС у 1956 годзе. З тых часоў шматлікія вуліцы ў гонар былога правадыра сталі пераназываць у іншыя і зносіць яго манументы.
У Мінску, напрыклад, галоўны помнік Сталіну на Цэнтральнай плошчы (цяпер — Кастрычніцкая) знеслі ў 1961-м. Але, як аказалася, і помнікі знеслі не ўсе, і вуліцы перайменавалі не ўсе.
У Беларусі ёсць прынамсі пяць Сталінскіх вуліц:
- аграгарадок Драчкава (Смалявіцкі раён);
- вёска Новае Гарадзішча (Бярэзінскі раён);
- вёска Лядавічы (Іванаўскі раён);
- вёска Вялікае Чорнае (Шклоўскі раён);
- вёска Рагаліна (Чэрыкаўскі раён).
Акрамя таго, у Мінску ёсць яшчэ вуліца Герояў Сталінграда, але гэта крыху іншае.
Цікава, што калі адкрыць даведнік вуліц на сайце Нацыянальнага кадастравага агенцтва Беларусі, то там можна даведацца, у гонар каго названая тая ці іншая вуліца. Дык вось, пра ўсе гэтыя Сталінскія вуліцы сказана так:
«Кароткая інфармацыя. Расійскі рэвалюцыянер, савецкі палітычны, дзяржаўны, вайсковы і партыйны дзеяч. З 21 студзеня 1924 па 5 сакавіка 1953 года — кіраўнік савецкай дзяржавы. Генералісімус Савецкага Саюза».
Дарэчы, у Новым Гарадзішчы вуліца Сталінская — гэта наогул адзіная вуліца вёскі.
Людзі рэдкай прафесіі
У некаторых гарадах і пасёлках Беларусі (Віцебск, Гродна, Стоўбцы, Столін, Вілейка, Гарадзея, Сноў) ёсць вуліца Церашковай. Усе гэтыя вуліцы названыя ў гонар Валянціны Церашковай, першай у свеце жанчыны-касманаўта.
У гэтым факце амаль нічога незвычайнага, акрамя таго, што гэта рэдкі выпадак для познесавецкай тапанімікі, калі назву вуліцы прысвоілі ў гонар яшчэ жывога чалавека. Вуліца Сталінская падчас жыцця Сталіна — звычайная справа, а вось вуліца імя касманаўта падчас жыцця гэтага самага касманаўта — ужо рэдкасць.
Дарэчы, Валянціна Церашкова жывая дагэтуль і яшчэ з 1960-х з'яўляецца то дэпутатам Вярхоўнага Савета СССР, то Дзярждумы Расіі.
Вуліца з самай незвычайнай назвай
На званне вуліцы з самай незвычайнай назвай могуць прэтэндаваць дзясяткі — як у Мінску, так і па ўсёй краіне. Але, як падаецца, гэтая вуліца б'е ўсе рэкорды.
Пасёлак Сокал прыкладна на паўдарозе паміж Мінскам і Нацыянальным аэрапортам «Мінск» быў забудаваны спецыяльна для тых, хто працуе ў аэрапорце. Хоць ён і знаходзіцца далёка на выселках, адміністрацыйна гэта ўсё ж Кастрычніцкі раён Мінска.
На карце канца 1990-х гадоў бачна, што паўнавартасныя назвы ўласныя там маюць толькі вуліцы, якія ідуць прыкладна з поўначы на поўдзень: Рабінавая, Узлётная, Тупалева, Зорная, Рамашкіна. Выключэнне — вуліца Авіяцыі, якая ідзе ў шыротным кірунку (з захаду на ўсход) ды вуліца Барамзіной, якая ідзе такой літарай «Г».
Усе астатнія вуліцы ў шыротным кірунку маюць толькі нумары: 15-я, 17-я і гэтак далей. У ніжняй частцы карты Сокала звяртае на сябе ўвагу вуліца з дзіўнай назвай 5А. Выглядае так, як часам нумаруюць дамы: стаяць сабе дамы №15 і №17, а потым паміж імі ўзводзяць яшчэ адзін, — і яму прысвойваюць №15А.
І нібыта такі падыход падаецца правільным і ў выпадку з вуліцамі, але ўсё ж вуліца 5А ляжыць не паміж 5-й і 6-й, а паміж 5-й і 16-й. Прычым вуліца 5А — гэта не памылка друку, у спісе ўсіх вуліц Мінска зноў бачым яе.
Такая дзіўная назва вуліцы захоўвалася на працягу некалькіх гадоў. Потым вуліцу 5-ю перайменавалі ў Бярозагорскую, 16-ю — у Дакутовіч, а вуліцу 5А ніяк называць не сталі, цяпер гэта безназоўны праезд.
Вуліца з самай экзатычнай назвай
Так, вуліца з самай незвычайнай і вуліца з самай экзатычнай назвай — гэта не абавязкова адна і тая ж вуліца. А ў нашым выпадку гэта дакладна дзве розныя вуліцы.
Чаму? Ды таму, што самая экзатычная вуліца знайшлася ў Гродне. Яна так і называецца: вуліца Экзатычная! Знаходзіцца ў самай паўночнай частцы горада, у мікрараёне Лапенкі. Вось гэты непрыглядны праезд са жвіровым пакрыццём і ёсць вуліца Экзатычная.
Цяпер чытаюць
«Я наведаў самую ізаляваную краіну Еўропы». Амерыканскі блогер расказаў, як прыязджаў у Беларусь у 2020-м і 2024-м2
Каментары